ವಕ್ಫ್ ಮಸೂದೆ 2024: ಸದನ ಸಮಿತಿ ಬಳಿ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳ, ಮುಸ್ಲಿಮರ ಕಾಳಜಿಗೆ ಪರಿಹಾರವಿದೆಯೇ?

ವಕ್ಫ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ 202, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಗಳ ಆಡಳಿತದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಚರ್ಚೆ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. 1995ರ ವಕ್ಫ್ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು (2013ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ) ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಈ ಮಸೂದೆ ಮುಸ್ಲಿಂ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಪಕ್ಷಗಳಿಂದ ಟೀಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದ ಧಾರ್ಮಿಕ ದತ್ತಿಗಳನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ವಾದವಿದೆ.. ಪ್ರಮುಖ ಪಾಲುದಾರರ ಜತೆ ಪೂರ್ವ ಸಮಾಲೋಚನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪವಿದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲನೆಗಾಗಿ ಜಂಟಿ ಸಂಸದೀಯ ಸಮಿತಿಗೆ (JPC) ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ವಿಧಿ 26ರ ಪ್ರಕಾರ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಮಸೂದೆಯು ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರಿಗೆ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಈ ತತ್ವವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಭಾವ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಿದೆ. ಸಾಚಾರ್ ಸಮಿತಿಯ ಮಾಜಿ ಸಲಹೆಗಾರ ಮತ್ತು ಝಕಾತ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾ.ಸೈಯದ್ ಜಾಫರ್ ಮಹಮೂದ್ ಈ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮುಸ್ಲಿಮರ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ವಕ್ಫ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲವಾಗಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಡಾ. ಮಹಮೂದ್ ಅವರು ಎತ್ತಿದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾಳಜಿಯೆಂದರೆ ಈ ಮಸೂದೆಯು ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳಿಗೆ ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರನ್ನು ನೇಮಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಈ ಹಿಂದೆ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮಾತ್ರ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅರ್ಹರಾಗಿದ್ದರು. ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಇತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಕಾನೂನು ಪ್ರಕಾರ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರು ಒಂದೇ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿರಬೇಕು.

ಡಾ. ಮಹಮೂದ್ ಅವರು 1983ರ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಕಾಯ್ದೆಯ ಉದಾಹರಣೆ ಮುಂದಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಣಾ ಮಂಡಳಿಗೆ ಹಿಂದೂಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ನೇಮಿಸಬೇಕೆಂದು ಆದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ವಕ್ಫ್ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಇಬ್ಬರು ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರನ್ನು ಸೇರಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಮಂಡಳಿಯ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಬಹುದು ಎಂದಿದೆ.

ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಯೆಂದರೆ, ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸರ್ವೇ ಆಯುಕ್ತರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಅಥವಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್‌ಗೆ ನೀಡುವುದು. ಇದು ವಕ್ಫ್ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ತರುವುದಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಕ್ರಮವು ವಕ್ಫ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಗೆ ಧಕ್ಕೆ ತರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಕ್ಫ್ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಾಗಿಲು ತೆರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಡಾ.ಮಹಮೂದ್ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಸೇರಿದೆ ಎಂದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಯಾವುದೇ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ವಕ್ಫ್ ಬದಲಿಗೆ ʼಸರ್ಕಾರದ ಆಸ್ತಿʼ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸುವ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಮಹಮೂದ್‌ ಬೊಟ್ಟು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ವಕ್ಫ್ ಆಸ್ತಿಗಳ ಮೇಲೆ ರಾಜ್ಯದ ಅತಿಕ್ರಮಣಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದೇ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.

ಕನಿಷ್ಠ ಐದು ವರ್ಷ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮಾತ್ರ ವಕ್ಫ್‌ ಆಗಿ ಆಸ್ತಿ ದಾನ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬ ಷರತ್ತು ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ನಿಬಂಧನೆ ಅತಿಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅಥವಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಮಾನದಂಡ ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ದತ್ತಿ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಈ ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಜೆಪಿಸಿ ಹಲವಾರು ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದೆ. ಆದರೂ ಪ್ರಗತಿ ನಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಮಸೂದೆ ಮಂಡನೆಯು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಪಕ್ಷಗಳ ಸದಸ್ಯರ ಸಭಾತ್ಯಾಗದಂತಹ ವಿರೋಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದವು. ಸುಮಾರು ಒಂದು ದಶಕ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಪಾಲುದಾರರು ಭಾಗಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿರುವ 2013ರ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ವೇಳೆ ನಡೆಸಲಾದ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನೆ ಹಾಲಿ ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ ಎಂಬ ಆರೋಪವೂ ಇದೆ. 2023ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿ ವಿಸರ್ಜಿಸಿದ ಬಳಿಕ ತರಾತುರಿಯಲ್ಲಿ ಮಸೂದೆ ಮಂಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಮುಂಬರುವ ಸಂಸತ್‌ ಚಳಿಗಾಲದ ಅಧಿವೇಶನದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಜಂಟಿ ಸದನ ಸಮಿತಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. 2013ರಿಂದ ಇರುವ ಕಾನೂನಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಸೇರಿದಂತೆ ಆಂತರಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ಮರು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಡಾ.ಮಹಮೂದ್ ಮತ್ತು ಇತರರು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ದತ್ತಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಬೀರುವುದರಿಂದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿಯ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಪಾಲುದಾರರು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಗೆ ಹರಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ.

ಮಾಹಿತಿ : ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ನೀಲಾಂಜನ್ ಅವರು ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟ ʼದ ಫೆಡರಲ್‌ʼನ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ಶೋ "ಆಫ್ ದಿ ಬೀಟನ್‌ ಟ್ರ್ಯಾಕ್" ಮೇಲೆ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಡಾ.ಸೈಯದ್ ಜಾಫರ್ ಮಹಮೂದ್ ಅವರು ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ.

ಮೇಲಿನ ವಿಷಯ Gen AI ಮಾದರಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ʼದಿ ಫೆಡರಲ್‍ನʼ ಖಾಸಗಿ ಡೇಟಾದ ಮೇಲೆ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಖಚಿತತೆ, ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಸಂಪಾದಕೀಯ ಸೌಜನ್ಯ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ನಾವು ಹ್ಯೂಮನ್-ಇನ್-ದಿ-ಲೂಪ್ (HITLO) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಅನುಸರಿಸುತ್ತೇವೆ. AI ಆರಂಭಿಕ ಕರಡು ರಚನೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಅನುಭವಿ ಸಂಪಾದಕೀಯ ತಂಡವು ಪ್ರಕಟಣೆಗೆ ಮುನ್ನ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡಿ ಸಂಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ʼದ ಫೆಡರಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾವು ಕೃತಕಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯನ್ನು ಮಾನವ ಸಂಪಾದಕರ ನಿಪುಣತೆಯೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುತ್ತೇವೆ. ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಹಾಗೂ ತಾತ್ವಿಕ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ ಒದಗಿಸಲು ಪರಿಶ್ರಮಿಸುತ್ತೇವೆ.