ಭಾರತದ ಉಪಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಅಪಾಯ: ರಕ್ಷಣೆಗೆ 'ಅಂಗರಕ್ಷಕ'ರನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ನಿರ್ಧಾರ

ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಭಾರತ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದ್ದ ಉಪಗ್ರಹವೊಂದರ ಸಮೀಪಕ್ಕೆ ಬೇರೊಂದು ದೇಶದ ಉಪಗ್ರಹವು ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯಕಾರಿ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದು ಹೋಗಿತ್ತು. ಈ ಆತಂಕಕಾರಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ನೇತೃತ್ವದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು "ಅಂಗರಕ್ಷಕ ಉಪಗ್ರಹ" (ಬಾಡಿಗಾರ್ಡ್ ಸ್ಯಾಟಲೈಟ್) ಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ಯೋಜನೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದೆ.

ಬ್ಲೂಮ್‌ಬರ್ಗ್ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಘಟನೆ ನಡೆದಾಗ ಅದು ಸುದ್ದಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಭೂಮಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು 500-600 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ, ಇಸ್ರೋದ ಉಪಗ್ರಹವೊಂದು ತನ್ನ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಭ್ರಮಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಉಪಗ್ರಹವು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಪ್ರಮುಖವಾದ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ಕಣ್ಗಾವಲು ಇರಿಸುವ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿರತವಾಗಿತ್ತು. ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ವಿದೇಶಿ ಉಪಗ್ರಹವೊಂದು ಭಾರತದ ಉಪಗ್ರಹದಿಂದ ಕೇವಲ ಒಂದು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿತ್ತು. ಅದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಎರಡೂ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಘರ್ಷಣೆ ಸಂಭವಿಸಲಿಲ್ಲ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಘಟನೆ ಆಕಸ್ಮಿಕವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ತನ್ನ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ನೆರೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರವು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಚೋದನಕಾರಿ ಕ್ರಮವಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ತಜ್ಞ ಮೂಲಗಳು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿವೆ. ಈ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡುವಂತೆ ಇಸ್ರೋ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಇಲಾಖೆಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲಾಯಿತಾದರೂ, ಅವರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕೃತ ಹೇಳಿಕೆ ಲಭ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ.

3 ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್​ ವೆಚ್ಚದ ಬೃಹತ್ ಯೋಜನೆ

"ಅಂಗರಕ್ಷಕ ಉಪಗ್ರಹ"ಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಈ ಯೋಜನೆಯು, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಭದ್ರತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಬೃಹತ್ ಯೋಜನೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸುಮಾರು 50 ಕಣ್ಗಾವಲು ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಸುಮಾರು $3 ಶತಕೋಟಿ (ಸುಮಾರು 25,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ) ವೆಚ್ಚವಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಯೋಜನೆಯ ಮೊದಲ ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು 2026ರಲ್ಲಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.

ಕಳೆದ ಏಳು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ತನ್ನ ನೆರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಚೀನಾದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಘರ್ಷಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯ ಅಂತರವಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಮಾಡುವ N2YO ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ 100ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಚೀನಾ 930ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಕೇವಲ 8 ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಚೀನಾದಿಂದ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬೆದರಿಕೆ

ಚೀನಾ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಅಗಾಧ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಬೆದರಿಕೆಯಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕಳೆದ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ 'ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಏರ್ ಪವರ್ ಸ್ಟಡೀಸ್' ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ್ದ ಭಾರತದ ಏರ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಅಶುತೋಷ್ ದೀಕ್ಷಿತ್, "ಚೀನಾದ ಉಪಗ್ರಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ವೇಗವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತಿವೆ," ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದರು.

ಈ ಸವಾಲನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ದೇಶೀಯ ಸ್ಟಾರ್ಟ್‌ಅಪ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸುತ್ತಿದೆ. ಬೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಬಲ್ಲ 'ಲೈಟ್ ಡಿಟೆಕ್ಷನ್ ಮತ್ತು ರೇಂಜಿಂಗ್' (LiDAR) ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, ಅಪಾಯವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿರುವ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಮಾಹಿತಿ ರವಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ, ಗುರಿಯಾದ ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಸರಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯಾವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಈ ಲಿಡಾರ್ ಉಪಗ್ರಹಗಳು, ಭೂ-ಆಧಾರಿತ ರಾಡಾರ್ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶಕಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸಮಗ್ರ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲಿವೆ ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದ 'ಆಪರೇಷನ್ ಸಿಂಧೂರ್' ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಇಸ್ರೋದ 400ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಭೂ ವೀಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಹಗಲಿರುಳು ಶ್ರಮಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ವಿ. ನಾರಾಯಣನ್ ಸ್ಮರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಕಳೆದ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಂಘರ್ಷದ ವೇಳೆ, ಚೀನಾವು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಉಪಗ್ರಹದ ಮೂಲಕ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿ ಬೆಂಬಲಿಸಿತ್ತು ಎಂದು ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿಭಾಗವು ಖಚಿತಪಡಿಸಿತ್ತು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಭಾರತ ತನ್ನ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಸ್ತಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡುವಂತೆ ಮಾಡಿವೆ.