India-China LAC| ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸೇನಾ ಗಸ್ತು ಮತ್ತೆ ಸಾಧ್ಯವೇ?

ಪೂರ್ವ ಲಡಾಖ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಸೇನೆಗಳ ನಡುವಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡುರುವ ಒಪ್ಪಂದದ ನಂತರ, ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ವಾಸ್ತವ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯ (ಎಲ್‌ಎಸಿ-Line of Actual Control) ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಎರಡು ಘರ್ಷಣಾ ಸಾಧ್ಯತೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುಗಳಲ್ಲಿ ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೂ  ಪರಸ್ಪರ ಶಾಂತಿ ಕಾರ್ಯದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿವೆ.

"ಡೆಮ್‌ಚೋಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಐದು ಡೇರೆಗಳು ಮತ್ತು ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ತಂಗುದಾಣಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತುಹಾಕಿವೆ. ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು ಚಾರ್ಡಿಂಗ್ ನಾಲಾದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಚೀನಾದ ಸೈನಿಕರು ಪೂರ್ವ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹಿನ್ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ,”ಎಂದು ಇಂಡಿಯಾ ಟುಡೇ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ.

ಸುಮಾರು 10 ರಿಂದ 12 ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ತಂಗುದಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 12 ಟೆಂಟ್‌ಗಳಿದ್ದು, ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಡೇರೆಗಳು ಮತ್ತು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದ ನಂತರ, ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ವೈಮಾನಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳ ಮೂಲಕ ಜಂಟಿ ಪರಿಶೀಲನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.

ಚೀನಾ ಸೇನೆಯು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವಾಹನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೇನೆಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ, ಮುಂದಿನ 4-5 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಡೆಮ್‌ಚೋಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.

ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಹೊಸ ಒಪ್ಪಂದದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಭಾರತವು LAC ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಅದನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವುದು ಅಷ್ಟು ಸುಲಭವಲ್ಲ. ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಜಟಿಲತೆಗಳ ಒಳನೋಟವವೊಂದನ್ನು ದ-ಫೆಡರಲ್ ನಿಮಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಚೀನಾದೊಂದಿಗೆ LAC ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುವಿಕೆಯ ಪುನರಾರಂಭಕ್ಕೆ ಭಾರತಕ್ಕಿರುವು ಅಡೆತಡೆ

ಚೀನಾದೊಂದಿಗಿನ ಭಾರತದ 3,488-ಕಿಮೀ ಗಡಿಯನ್ನು ಇನ್ನೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯ LAC ಕಂಡುಕೊಂಡಿಲ್ಲ.

ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಗಡಿಯನ್ನು ಮೂರು ವಲಯಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಪಶ್ಚಿಮ ವಲಯ, ಮಧ್ಯ ವಲಯ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ವಲಯ. “ಗಡಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುವ ಮತ್ತು ದೃಢೀಕರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಇನ್ನೂ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಎತ್ತರದ ಭೂಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ದಟ್ಟವಾದ ವಾಸಸ್ಥಳದಿಂದಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಅಸಮರ್ಪಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ" ಎಂದು MHA ಹೇಳಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ.

"ಪೀಪಲ್ಸ್ ಲಿಬರೇಶನ್ ಆರ್ಮಿ (ಪಿಎಲ್‌ಎ) ಭಾರತದಿಂದ ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಪೂರ್ವ ಲಡಾಖ್‌ನ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿವೆ. LAC ಅನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿಲ್ಲವಾದರೂ , ಒಟ್ಟು 65 ಗುರುತಿಸಲಾದ ಗಸ್ತು ಕೇಂದ್ರಗಳು (PPs), ಸುಮಾರು 11 ಮೇ 2020 ರಿಂದ ವಿವಾದಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದೆ, ”ಎಂದು ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ವರದಿಯು ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಹೊಸ ಒಪ್ಪಂದವು PLA ಭಾರತೀಯ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಿ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಈಗ PPs 10 ರಿಂದ 13 ರವರೆಗೆ ಗಸ್ತು ತಿರುಗಬಹುದು. PLA ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಣವು ಪ್ಯಾಂಗೊಂಗ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೊಸ ನಿರ್ಮಾಣಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. 2020 ರ ನಂತರ ಚೀನೀಯರು ತಮ್ಮ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ / ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರೀಯಗೊಳಿಸುವುದು ಅಸಂಭವ ಎನ್ನುವ ಅಂಶವನ್ನು ಅದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಒಪ್ಪಂದದ ನೋಟ

ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್ ಬಯಲು ಮತ್ತು ಡೆಮ್‌ಚೋಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ, ಅಂದರೆ ಭಾರತೀಯ ಪಡೆಗಳು ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ 10 ರಿಂದ 13 ಗಸ್ತು ತಿರುಗುವ ಸ್ಥಳ (ಪಿಪಿ) ವರೆಗೆ ಮತ್ತು ಚಾರ್ಡಿಂಗ್ ನುಲ್ಲಾದಲ್ಲಿ ಗಸ್ತು ತಿರುಗಬಹುದು ಎಂಬುದು ಒಪ್ಪಂದದ ಸಾರ. ಡೆಮ್ಚೋಕ್ ನ ಭಾರತದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ವಿಕ್ರಮ್ ಮಿಸ್ರಿ ಅವರು ಗಸ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಕುರಿತು ಒಪ್ಪಂದದ ವಿವರಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. "ಡೆಮ್‌ಚೋಕ್ ಮತ್ತು ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ, ಮೇ 2020 ರ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಜಾನುವಾರುಗಳ ಮೇಯಿಸುವಿಕೆ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಪುನರಾರಂಭಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ... ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿರುವ ಬಾಕಿ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಗಸ್ತು ತಿರುಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಮೇಯಿಸುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಅನ್ವಯಿಸುವಲ್ಲೆಲ್ಲಾ, 2020 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಮರಳಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ: ಎಂದು ಮಿಸ್ರಿ ಹೇಳಿದರು. ಮಂಗಳವಾರ ಕಜಾನ್‌ನಲ್ಲಿ.

2020 ರ ಗಾಲ್ವಾನ್ ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಕರ್ನಲ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಕನಿಷ್ಠ ನಾಲ್ಕು ಚೀನೀ ಸೈನಿಕರು ಸೇರಿದಂತೆ 20 ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು ಮರಣವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ "ಎಲ್‌ಎಸಿ ಬಳಿಯ ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹಿಂದೆ ಸಂಭವಿಸಿದ ಈ ರೀತಿಯ ಘರ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಇನ್ನುಮುಂದೆ ತಡೆಯಬಹುದು" ಎಂದು ಮಿಸ್ರಿ ಅವರು ಆಶಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಹೀಗೆ ಹೇಳುವಾಗ ಅವರು ಅವರು "ಮೂರು Ds" ಯ ಅನುಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು: ಮೊದಲು ನಿಷ್ಕ್ರೀಯತೆ (disengagement) ನಂತರ ವರ್ಧಿಸದಿರುವಿಕೆ (de-escalation)ಹಾಗೂ ನಿಷಿದ್ಧರಹಿತ (de-induction) ಅನುಕ್ರಮವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. "ನಾವು ಮೊದಲು ನಿಷ್ಕ್ರೀಯತೆ ಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಡಿ-ಎಸ್ಕಲೇಶನ್ ಮತ್ತು ಡಿ-ಇಂಡಕ್ಷನ್ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆಗಳು ಸೂಕ್ತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ." ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕ್ಸಿ ಜಿನ್‌ಪಿಂಗ್ ಒಪ್ಪಂದದ "ಅನುಮೋದನೆ" "ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ LAC ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸರಾಗಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬೇಕು" ಎಂದು ಮಿಸ್ರಿ ಹೇಳಿದರು. ಈ ಹಂತಗಳು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾದಿಗೆ ತರಲು "ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ " ಮತ್ತು ಎರಡೂ ದೇಶದವರೂ ಈ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುವುದು ಅವಶ್ಯಕ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.

ಎರಡು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಹೊಸ ಒಪ್ಪಂದದ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ವಲಯಗಳ ಎಚ್ಚರದ ಸ್ಥಿತಿ

ಗಡಿ ಒಪ್ಪಂದವು ಎರಡು ನೆರೆಹೊರೆಯವರ ನಡುವೆ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ತಮ್ಮ ಬದ್ಧತೆಯಲ್ಲಿ ದೃಢವಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಪಡೆಗಳ ವಿಚ್ಛೇದನ, ಡಿ-ಎಸ್ಕಲೇಷನ್ ಮತ್ತು ಡಿ-ಇಂಡಕ್ಷನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮೂರು-ಹಂತದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ಸಂಬಂಧಗಳು ಸಹಜ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಮರಳಲು ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. .

ಮೋದಿ-ಕ್ಸಿ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಭೇಟಿಯ ನಂತರ ಈಗಾಗಲೇ ಕೆಲವು ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿವೆ.

"ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 2020 ರಲ್ಲಿ ಉದ್ಭವಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು" ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ಲಾಘಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಭಾರತೀಯ ತಿಳುವಳಿಕೆಯಿಂದ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಚೀನಾದ ಹೇಳಿಕೆಯು ಉಭಯ ನಾಯಕರು "ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವಲ್ಲಿ ಉಭಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಮಾಡಿದ... ಮಾಡಿದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು" ಎಂದು ಮಾತ್ರ ಹೇಳಿರುವುದು ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ.

ನಾಯಕರ ಸಭೆಯ ನಂತರದ ಮುಂದಿನ ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಈ ರೀತಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ. "ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಗಡಿ ಪ್ರಶ್ನೆಯ ಕುರಿತು ವಿಶೇಷ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಆರಂಭಿಕ ದಿನಾಂಕದಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು. ಗಡಿ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ನ್ಯಾಯೋಚಿತ, ಸಮಂಜಸವಾದ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ" ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.

ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಚೀನೀ ಪತ್ರಿಕಾಗೊಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಡೆಯವರು "ತಮ್ಮ ವಿದೇಶಾಂಗ ಮಂತ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ನಡುವೆ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ" ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

LAC ಉದ್ದಲಿನ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಪ್ರಮುಖ ಘರ್ಷಣೆ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುಗಳು

ನೈಜ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವೆ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಘರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುಗಳಿವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು 1962 ರ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ಸೈನಿಕರು ಹೋರಾಡಿದ ವಿವಾದಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿವೆ. ಆ ಪ್ರದೇಶಗಳ ವಿವರಗಳು ಈ ರೀತಿ ಇವೆ:

ಗಾಲ್ವಾನ್: ಗಾಲ್ವಾನ್ ನದಿ ಕಣಿವೆಯು ಅದರ ಕಠಿಣ ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ಎಲ್‌ಎಸಿಯ ಪಶ್ಚಿಮ ವಲಯದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಮತ್ತು ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್‌ಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ, ಇದರ ಮೇಲೆ ಭಾರತವು ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಿದ್ದರೂ ಆ ಪ್ರದೇಶ ಚೀನಾದಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.

ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಘರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ , ಜೂನ್ 15, 2020 ರಂದು ಗಾಲ್ವಾನ್ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ಸೈನಿಕರು ಘರ್ಷಣೆ ನಡೆಸಿದರು. ಈ ಘಟನೆಯು 1975 ರಿಂದ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮೊದಲ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಘರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾವುನೋವುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಘರ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ 20 ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದರೆ, ಚೀನಾದ ಸಾವುನೋವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಿಧ ಬಗ್ಗೆಯ ಮಾಹಿತಿಗಳಿವೆ. ಗಡಿಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಳು ಮತ್ತು LAC ಭಿನ್ನ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳು ಈ ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಿದವು ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಡೆಮ್ಚೋಕ್: ಡೆಮ್ಚೋಕ್ ಅನ್ನು ಎಲ್ಎಸಿ ಯಿಂದ ವಿಭಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತವು ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವ ಭಾಗವು ಚೀನಾದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದೆ, ಈಗ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದ ವಿವರ ಇನ್ನು ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ವಿವಾದವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಮತ್ತು ಚಾರ್ಡಿಂಗ್ ನುಲ್ಲಾದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ LAC ಯ ನಿಖರವಾದ ಜೋಡಣೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ.

ಪಾಂಗಾಂಗ್: ಪ್ಯಾಂಗೊಂಗ್ ಸರೋವರದ ಸುಮಾರು 50 ಪ್ರತಿಶತ ಟಿಬೆಟ್‌ನಲ್ಲಿದೆ (ಚೀನಾದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದೆ), 40 ಪ್ರತಿಶತ ಲಡಾಖ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 10 ಪ್ರತಿಶತ ವಿವಾದಿತವಾಗಿದೆ. ಇವು LAC ಗ್ರಹಿಕೆಗಳಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಮಿಲಿಟರಿ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್‌ಆಫ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಫರ್ ವಲಯಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ, ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಗಳು ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳತ್ತ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲುತ್ತದೆ.

ಹಾಟ್ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ಸ್: ಇದು ಗೋಗ್ರಾ ಪೋಸ್ಟ್ ಬಳಿ ಇದೆ, ಹಾಟ್ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ಸ್ ಪ್ರದೇಶವು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅದರ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸ್ಥಳವು LAC ಮೇಲೆ ಕಣ್ಗಾವಲು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲಿನ ಭಾರತದ ನಿಯಂತ್ರಣವು ಅದರ ರಕ್ಷಣಾ ನಿಲುವುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್‌ನಲ್ಲಿನ ಚಲನವಲನಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾದ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಇದು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಗಡಿ ಭದ್ರತಾ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್: ದೌಲತ್ ಬೇಗ್ ಓಲ್ಡಿ (DBO) ಏರ್‌ಸ್ಟ್ರಿಪ್ ಮತ್ತು ದರ್ಬುಕ್-ಶ್ಯೋಕ್-ಡಿಬಿಒ ರಸ್ತೆಗೆ ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಭಾರತಕ್ಕೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿವೆ. ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್ ಮೇಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣವು ಚೀನಾದ ಪಡೆಗಳು ಈ ಪ್ರಮುಖ ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಿ ಆತಂಕಗಳನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ, ಇದು ಭಾರತದ ಉತ್ತರದ ಗಡಿ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಚಲನಶೀಲತೆಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.

LAC ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ

ಪೂರ್ವ ವಲಯದಲ್ಲಿ, ಚೀನಾವು 400-ಕಿಮೀ ಲಾಸಾದಿಂದ ಎನ್‌ಗಿಟಿ ಕಪ್ಪು ಮೇಲ್ಭಾಗದ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಚೀನಾ 1,118 ಕಿಮೀ ಕಿಂಘೈ-ಟಿಬೆಟ್ ರೈಲು ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಸಹ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಚೀನೀ ರಸ್ತೆಗಳು LAC ಯಿಂದ ಕೆಲವೇ ಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಭಾರತೀಯ ರಸ್ತೆಗಳು LAC ಯಿಂದ ಬಹು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದೆ, ಪೂರ್ವ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಲೆಮಿಕೆನ್ LAC ನಿಂದ 65 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಚೀನಾ LAC ಬಳಿ 10 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಲಿಪ್ಯಾಡ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳು ಚೀನಾವು ಮುಂಚೂಣಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ತ್ವರಿತ ನಿಯೋಜನೆ ಮತ್ತುನಿರ್ವಹಣಾ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

"2022 ರಲ್ಲಿ, ಚೀನಾ LAC ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಮಿಲಿಟರಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿತು ಎನ್ನುವುದು ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂಗತಿ. ಈ ಸುಧಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಡೋಕ್ಲಾಮ್ ಬಳಿಯ ಭೂ-ಅಂತರ್ಗತ ಶೇಖರಣಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು, ಎಲ್‌ಎಸಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ರಸ್ತೆಗಳು, ನೆರೆಯ ಭೂತಾನ್‌ನ ವಿವಾದಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಗ್ರಾಮಗಳು, ಪ್ಯಾಂಗೊಂಗ್ ಸರೋವರದ ಮೇಲಿನ ಎರಡನೇ ಸೇತುವೆ, ಕೇಂದ್ರ ವಲಯದ ಬಳಿ ದ್ವಿ-ಉದ್ದೇಶದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಮತ್ತು ಬಹು ಹೆಲಿಪ್ಯಾಡ್‌ಗಳು ಸೇರಿವೆ ಎಂದು ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಪೆಂಟಗನ್ ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.

ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಲಡಾಖ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಈಶಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ಗಡಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣದ ವೇಗವು 2020 ರಿಂದ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ರಸ್ತೆಗಳು, ಸೇತುವೆಗಳು, ಆವಾಸಸ್ಥಾನಗಳು, ಸುರಂಗಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಗತಿ , ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ LAC ಗೆ ವೇಗವಾಗಿ ಪಡೆಗಳ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಇತರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಕಾರ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಯುದ್ಧಸಾಮಗ್ರಿ ಡಿಪೋಗಳನ್ನು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಈ ವರ್ಷ ಈ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾಡಿರುವ ವೆಚ್ಚ 6,500 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ಅಂದರೆ ಶೇಕಡಾ 30 ರಷ್ಟು ಏರಿಕೆ ಕಂಡಿದೆ. ಈ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಗತಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾದ ಕಾಮಗಾರಿಗಳ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪೂರ್ವ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಂಗೆ ಭಾರತದ ಉದ್ದೇಶಿತ ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕವು ಅತಿ ನಿಧಾನ ಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಳಪೆ ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಪರ್ಕವು ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಡಚಣೆಯಾಗಿದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ 2023 ರಲ್ಲಿ, ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರವು ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಒಳಗೊಳ್ಳಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿರುವ 2,605 ಟವರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ LAC ಉದ್ದಕ್ಕೂ 254 ಹೊಸ 4G ಮೊಬೈಲ್ ಟವರ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣಮಾಡಿದೆ.

(ಭಾಷಾಂತರಗೊಂಡ ಈ ಮೂಲ ವರದಿ ʼThe Federal   ́ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿದೆ.)