GST 2.0: ಇಂದಿನಿಂದ ದೇಶಾದ್ಯಂತ 'ಉಳಿತಾಯದ ಹಬ್ಬ' ಆರಂಭ

ದೇಶದ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಗಬಲ್ಲ 'ಜಿಎಸ್‌ಟಿ 2.0' ಇಂದಿನಿಂದ (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 22, 2025) ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ್ದ "ದೀಪಾವಳಿ ಉಡುಗೊರೆ"ಯ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಈಡೇರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ಸುಧಾರಣೆ ಜಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು "ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಬಚತ್ ಉತ್ಸವ" (ಉಳಿತಾಯದ ಹಬ್ಬ) ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ನೇತೃತ್ವದ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ನ 56ನೇ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಈ ನಿರ್ಧಾರ ಇಂದಿನಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿದೆ. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆ ಹೊರೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಿ, ಅವರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಣ ಉಳಿಯುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಸಂಕೀರ್ಣ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸಿ, ಕೆಲವೇ ಶ್ರೇಣಿಗಳಿಗೆ ಇಳಿಸಿರುವುದು ಈ ಸುಧಾರಣೆಯ ಜೀವಾಳ.

ಏನಿದು ಜಿಎಸ್‌ಟಿ 2.0? ಸರಳೀಕೃತ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ

• ಈ ಹಿಂದೆ ಇದ್ದ 5%, 12%, 18% ಮತ್ತು 28% ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಹಂತದ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ತೆರಿಗೆ ಶ್ರೇಣಿಗಳನ್ನು ಇದೀಗ ಮೂರು ಹಂತಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
• 5% (ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳ ಶ್ರೇಣಿ): ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ದೈನಂದಿನ ಬಳಕೆಯ ಬಹುತೇಕ ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು ಈ ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ.
• 18% (ಪ್ರಮಾಣಿತ ಶ್ರೇಣಿ): ಹೆಚ್ಚಿನ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳು ಈ ಶ್ರೇಣಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ.
• 40% ('ಸಿನ್' ಮತ್ತು ಐಷಾರಾಮಿ ತೆರಿಗೆ): ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿಕಾರಕವಾದ ವಸ್ತುಗಳು (ಸಿನ್ ಗೂಡ್ಸ್) ಮತ್ತು ದುಬಾರಿ ಐಷಾರಾಮಿ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ಈ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಹೇಳುವಂತೆ, "2017ಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ದೇಶವು ವ್ಯಾಟ್, ಅಬಕಾರಿ, ಆಕ್ಟ್ರಾಯ್‌ನಂತಹ ಹತ್ತಾರು ತೆರಿಗೆಗಳ ಜಟಿಲ ಬಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿತ್ತು. ಒಂದು ನಗರದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ನಗರಕ್ಕೆ ಸರಕು ಸಾಗಿಸಲು ನೂರಾರು ಅಡೆತಡೆಗಳಿದ್ದವು. ಇದರ ಅಂತಿಮ ಹೊರೆ ಬೀಳುತ್ತಿದ್ದುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಗ್ರಾಹಕನ ಮೇಲೆ. ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಮೂಲಕ 'ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರ, ಒಂದು ತೆರಿಗೆ' ಕನಸನ್ನು ನನಸು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈಗ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ 2.0 ಮೂಲಕ ಆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸರಳ ಮತ್ತು ಜನಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ," ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಅಗ್ಗವಾಗುವ ವಸ್ತುಗಳ ಪಟ್ಟಿ

ಈ ಹೊಸ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಬಜೆಟ್ ಮೇಲೆ ನೇರ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿದೆ. ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಕುಟುಂಬಗಳು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಸಾವಿರಾರು ರೂಪಾಯಿ ಉಳಿತಾಯ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಮನೆ ಬಳಕೆಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳು: ಈ ಹಿಂದೆ 28% ತೆರಿಗೆ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಟಿವಿ, ಫ್ರಿಡ್ಜ್, ವಾಷಿಂಗ್ ಮಷಿನ್, ಎಸಿ, ಡಿಶ್‌ವಾಶರ್‌ನಂತಹ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಇದೀಗ 18% ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಇಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಈ ವಸ್ತುಗಳ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಶೇ. 8-9% ರಷ್ಟು ಇಳಿಕೆಯಾಗಲಿದೆ. 40,000 ರೂಪಾಯಿ ಬೆಲೆಯ ಒಂದು ಎಸಿ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸುಮಾರು 36,500 ರೂಪಾಯಿಗೆ ಸಿಗಬಹುದು. ಇದು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಉಳಿತಾಯ.

ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಮೆ: ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ 2.0 ದೊಡ್ಡ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ.

ಔಷಧಗಳು: ಈ ಹಿಂದೆ 12% ತೆರಿಗೆ ಹೊಂದಿದ್ದ ಬಹುತೇಕ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು 5% ಸ್ಲ್ಯಾಬ್​​ಗೆ ತರಲಾಗಿದೆ. 36 ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಜೀವ ಉಳಿಸುವ ಔಷಧಿಗಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ವಿಮೆ: ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಮೆ ಮತ್ತು ಜೀವ ವಿಮಾ ಪಾಲಿಸಿಗಳ ಮೇಲಿನ ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ರದ್ದುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಪಾಲಿಸಿದಾರರ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಮೊತ್ತ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲಿದೆ.

ವಾಹನಗಳು: ಸಣ್ಣ ಕಾರುಗಳು ಮತ್ತು 350cc ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೋಟಾರ್‌ಸೈಕಲ್‌ಗಳ ಮೇಲಿನ ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯನ್ನು 28% ರಿಂದ 18%ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ವಾಹನ ಖರೀದಿಸುವ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಿರುವವರಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಅನುಕೂಲವಾಗಲಿದೆ.

ದಿನಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು:  ಹಿಂದೆ 12% ತೆರಿಗೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಿದ ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಡೈರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಖಾದ್ಯ ತೈಲ, ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ದಿನಬಳಕೆಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು 5% ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಇಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕೃಷಿ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆಯನ್ನೂ 5%ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿರುವುದರಿಂದ ರೈತರಿಗೂ ಅನುಕೂಲವಾಗಲಿದೆ.

ಮನೆ ನಿರ್ಮಾಣ: ಮನೆ ನಿರ್ಮಾಣದ ಪ್ರಮುಖ ವಸ್ತುವಾದ ಸಿಮೆಂಟ್ ಮೇಲಿನ ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯನ್ನು 28% ರಿಂದ 18%ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿರುವುದು ಸ್ವಂತ ಮನೆ ಕಟ್ಟುವವರ ಪಾಲಿಗೆ ವರದಾನವಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ನಿರ್ಮಾಣ ವೆಚ್ಚ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ತಗ್ಗಲಿದೆ.

ಯಾವುದು ದುಬಾರಿ?  

ಜನರ ಉಳಿತಾಯಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಜೊತೆಗೆ, ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿಕಾರಕ ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಸರ್ಕಾರವು 'ಸಿನ್' ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ 40% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಿದೆ.

ತಂಪು ಪಾನೀಯಗಳು (Aerated Drinks), ಪಾನ್ ಮಸಾಲಾ ಮತ್ತು ಗುಟ್ಕಾ, ಕೆಫೀನ್ ಹೊಂದಿರುವ ಪಾನೀಯಗಳು, ಕೆಲವು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಐಷಾರಾಮಿ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಈ ತೆರಿಗೆ ಅನ್ವಯ ಆಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಿಗರೇಟ್ ಮತ್ತು ತಂಬಾಕು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆ ದರವನ್ನು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಯಥಾಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಡಲಾಗಿದ್ದು, ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ತಿಳಿಸಿದೆ

ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ

ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, "ಈ ಸುಧಾರಣೆಯು ಕೇವಲ ತೆರಿಗೆ ಇಳಿಕೆಯಲ್ಲ. ಇದು ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ ನೀಡುವ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಬೆಲೆಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದರಿಂದ ಜನರ ಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಬೇಡಿಕೆ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ವಲಯಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜನ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಇದು 'ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತ' ನಿರ್ಮಾಣದತ್ತ ಒಂದು ದಿಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆ," ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಸರಳೀಕೃತ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಎಂಎಸ್‌ಎಂಇಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಡುವುದಲ್ಲದೆ, ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ತರಲಿದೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರ "ಉಳಿತಾಯದ ಹಬ್ಬ"ದ ಕರೆಯೊಂದಿಗೆ ಜಾರಿಯಾಗಿರುವ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ 2.0, ಮುಂಬರುವ ಹಬ್ಬದ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಕೋಟ್ಯಂತರ ಭಾರತೀಯರ ಮೊಗದಲ್ಲಿ ಮಂದಹಾಸ ಮೂಡಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿದೆ.

ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಲಾಭ ತಲುಪುವುದೇ?

ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯ ಲಾಭವು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬುದು ಸದ್ಯದ ಪ್ರಶ್ನೆ. ಸುಧಾರಣೆಗಳ ನಂತರ, ಅನೇಕ ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು ಹಾಗೂ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಉಪಕರಣಗಳ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆ ದರವನ್ನು 28% ಮತ್ತು 12% ರಿಂದ 18% ಅಥವಾ 5% ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಟಿವಿ, ಫ್ರಿಡ್ಜ್, ಸಿಮೆಂಟ್, ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಔಷಧಿಗಳ ಬೆಲೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರ ಜೇಬಿಗೆ ಬೀಳುತ್ತಿದ್ದ ಹೊರೆ ನೇರವಾಗಿ ತಗ್ಗಿದೆ.

ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಕಂಪನಿಗಳು ತೆರಿಗೆ ಇಳಿಕೆಯ ಲಾಭವನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 'ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಲಾಭಕೋರತನ-ವಿರೋಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ' (National Anti-profiteering Authority) ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ಕಂಪನಿ ತೆರಿಗೆ ಇಳಿಕೆಯ ಲಾಭವನ್ನು ತಾನೇ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡರೆ, ಗ್ರಾಹಕರು ದೂರು ನೀಡಬಹುದು. ಹೀಗೆ, ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ದರ ಇಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ನೇರ ಲಾಭವನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಂಡಿದೆ.