ಬರಡು ನೆಲದಲ್ಲಿ ಜೀವಜಲದ ಚಿಲುಮೆ: ಬಯಲುಸೀಮೆಯಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ವೃದ್ಧಿ!

ಕೆಲ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಬೆಂಗಳೂರು ಸೇರಿದಂತೆ ಕೋಲಾರ, ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರದಂತಹ ಬಯಲುಸೀಮೆ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟವು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಕುಸಿದಿದೆ ಎಂಬ ಆತಂಕಕಾರಿ ವರದಿ ರಾಜ್ಯವನ್ನೇ ಬೆಚ್ಚಿ ಬೀಳಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಮುಂಗಾರು ಮಳೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದಾಗಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿನ ಚೇತರಿಕೆ ಕಂಡುಬಂದಿದ್ದು, ಹೊಸ ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸಿದೆ.

ಬಯಲುಸೀಮೆಯ ಜಲಕ್ಷಾಮ ಮತ್ತು ಕಾರಣಗಳು

ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ, ಕೋಲಾರ, ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ನದಿ ಮೂಲಗಳಿಲ್ಲ. ಈ ಭಾಗದ ಜನರು ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ದೈನಂದಿನ ಬಳಕೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮಳೆ ನೀರು ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಲವನ್ನೇ ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಅಂತರ್ಜಲದ ಅತಿಯಾದ ಬಳಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿ, ರಾಜ್ಯದ 45 ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬರಿದಾಗುವ ಹಂತಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದೆ. ಇನ್ನು 92 ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು ಅಂತರ್ಜಲವನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿವೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಂತರ್ಜಲ ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕವು ಏಳನೇ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಒಂಬತ್ತನೇ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕುಸಿದಿದೆ.

ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಚೇತರಿಕೆಯ ಲಕ್ಷಣ

ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ (IISc) ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನೀಡಿದ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟವು 0.5 ರಿಂದ 1.2 ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ, ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಳವೆ ಬಾವಿಗಳಿಂದ ನೀರು ಉಕ್ಕಿ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವುದು ರೈತರ ಮೊಗದಲ್ಲಿ ಮಂದಹಾಸ ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಸಣ್ಣ ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಇಲಾಖೆಯ ವರದಿಯಂತೆ, 2022-2024ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದ 150 ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟ ಶೇ. 20 ರಷ್ಟು ಮತ್ತು ಇತರ 70 ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 10-15 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕೆರೆಗಳ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ, ಮಳೆ ನೀರು ಕೊಯ್ಲು, ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯೇ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕೊಪ್ಪಳ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ, ಬೆಳಗಾವಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದ ತುಮಕೂರು, ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಸುಧಾರಣೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. 

ಕೆ.ಸಿ. ವ್ಯಾಲಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಮಳೆಯ ಪಾತ್ರ

ನೀರಾವರಿ ತಜ್ಞ ಸಿ. ನರಸಿಂಹಯ್ಯ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, "ಸರ್ಕಾರದ ಕೆ.ಸಿ. ವ್ಯಾಲಿ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನ ಉತ್ತಮ ಮಳೆಯಿಂದಾಗಿ ಬಯಲುಸೀಮೆ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೆ 1,200 ಅಡಿ ಕೊರೆದರೂ ನೀರು ಸಿಗದಿದ್ದ ಕಡೆ, ಈಗ ಶೇ. 15 ರಷ್ಟು ಅಂತರ್ಜಲ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ಕೆ.ಸಿ. ವ್ಯಾಲಿ ನೀರಿನಿಂದ ಅಂತರ್ಜಲ ಕಲುಷಿತವಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ರಾಜಕೀಯ ಆರೋಪ," ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಪರಿಸರವಾದಿಗಳ ಕಳವಳ

ಆದರೆ, ಪರಿಸರವಾದಿ ಡಿ. ಚಿದಾನಂದ್ ಅವರು ಭಿನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. "ಉತ್ತಮ ಮಳೆಯಿಂದ ಅಂತರ್ಜಲ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಅದು ಶಾಶ್ವತವಲ್ಲ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಮಟ್ಟ ಕುಸಿಯುತ್ತದೆ. ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಬದಲಾಗಬೇಕು. ರಾಸಾಯನಿಕ ಕೃಷಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ನೀರು ಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ಅಂತರ್ಜಲ ಬರಿದಾಗುತ್ತಿದೆ. ರೈತರು ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯತ್ತ ಒಲವು ತೋರಬೇಕು ಮತ್ತು ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ಇಂಗುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ನೀರು ಉಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ," ಎಂದು ಅವರು ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಭವಿಷ್ಯದ ಭರವಸೆ: ಎತ್ತಿನಹೊಳೆ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ಯೋಜನೆ

ಎತ್ತಿನಹೊಳೆ ಯೋಜನೆ: ಈ ಯೋಜನೆಯು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡರೆ ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರದ 196, ಕೋಲಾರದ 138, ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರದ 46 ಕೆರೆಗಳಿಗೆ ನೀರು ಹರಿಯಲಿದ್ದು, ಮೂರೂ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಲಿದೆ.

ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ನೀರು: ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಉಪಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಪವನ್ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಅವರು ಗಡಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾದ ಕೋಲಾರ, ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರಕ್ಕೆ ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ನೀರು ಹರಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ, ಬಯಲುಸೀಮೆಯ ನೀರಿನ ಬವಣೆ ನೀಗುವಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ನೀರಾವರಿ ತಜ್ಞರು ಆಶಾವಾದ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸರ್ಕಾರದ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಚೇತರಿಕೆ ಕಂಡಿದ್ದರೂ, ನೀರಿನ ಸಮರ್ಥ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಅಳವಡಿಕೆ ಮಾತ್ರ ಬಯಲುಸೀಮೆಯ ಜಲ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಬಲ್ಲದು.