ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ: ಪಕ್ಷದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಜಯದ ಸಂಕೇತ
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯ ಪ್ರಚಂಡ ಗೆಲುವು ರಾಜಕೀಯ ಚಿತ್ರಣವನ್ನೇ ಮರುರೂಪಿಸಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬದಿಗಿಡುವ ಜತೆಗೆ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದೆ.
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಘಟಿಸಿರುವ ಮಹತ್ವದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ನೇತೃತ್ವದ ಎನ್ಡಿಎ ಮೈತ್ರಿಕೂಟವು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ವಿಜಯ ಸಾಧಿಸಿದೆ. 288 ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪೈಕಿ 220ಕ್ಕೂ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ. ಈ ಅಗಾಧ ಜನಾದೇಶವು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಜತೆಗೆ ಮರಾಠರ ನಾಡಿನ ರಾಜಕೀಯ ಅಖಾಡದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿದೆ. ರಾಜಕೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಕ ಡಾ.ಅಮಿತ್ ಧೋಲಾಕಿಯಾ ʼದ ಫೆಡರಲ್ನ ಗ್ಯಾನ್ ವರ್ಮಾ ಅವರ ಜತೆ ನಡೆಸಿದ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಅಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಕ್ಷದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಅಂತ್ಯ
ಬಿಜೆಪಿಯ ಪ್ರಚಂಡ ಗೆಲುವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಪ್ರಬಲ ಶಕ್ತಿಗಳಾದ ಶಿವಸೇನೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಷನಲಿಸ್ಟ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ (ಎನ್ಸಿಪಿ) ಯಂತಹ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಮೂಲೆಗುಂಪಾಗುತ್ತಿರುವ ಲಕ್ಷಣ ಎಂದು ಧೋಲಾಕಿಯಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮೈತ್ರಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಕ್ರೋಡೀಕರಿಸುವ ದಶಕದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೂ ಬಿಜೆಪಿಯ ಏಳಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. "ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಬಿಜೆಪಿ ತನ್ನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಗೆಳೆಯರನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸದೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಆಳುವ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರ ಕೊಂಡೊಯ್ದಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಗೆಲುವು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಕ್ಷಗಳ ಹಲವು ಕೋನಗಳ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಿಂದ ಎರಡು-ಪಕ್ಷ ಅಥವಾ ತ್ರಿಕೋನ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುವುದರ ಸೂಚಕ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಮರಾಠಾ ಚಳವಳಿ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣ ರಾಜಕಾರಣ
ಮರಾಠಾ ಮೀಸಲಾತಿ ಆಂದೋಲನ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಕೃಷಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ʼಲಕ್ಷ್ಮಿ ಲಾಡ್ಲಿʼ ಯೋಜನೆಯಂತಹ ಕಲ್ಯಾಣ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಬಿಜೆಪಿ ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಮತದಾರರ ನೆಲೆಯನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಯೋಜನೆಯು ಫಲಿತಾಂಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿದೆ. ಇದುವೇ ಫಲಿತಾಂಶದ ʼಗೇಮ್ ಚೇಂಜರ್ʼ ಎಂದು ಡಾ. ಧೋಲಾಕಿಯಾ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಒಬಿಸಿ ಮತಗಳ ಕ್ರೋಡೀಕರಣವನ್ನು ಮರಾಠಾ ಸಮುದಾಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ತಲುಪಿಸಿದ ಬಿಜೆಪಿ ಚಾಣಾಕ್ಷತನ ಮೆರೆದಿದೆ.
ಶರದ್ ಪವಾರ್ ಅವರ ಎನ್ಸಿಪಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಧವ್ ಠಾಕ್ರೆ ಅವರ ಶಿವಸೇನೆ ಬಣ ಸೇರಿದಂತೆ ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿಕೂಟವು ಈ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಲಾಭ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಫಲವಾಗಿದೆ. ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ನಿರೂಪಣೆ ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವದ ಅವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವಲ್ಲೂ ಎಡವಿದೆ ಎಂದು ಡಾ. ಧೋಲಾಕಿಯಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
"ಮರಾಠಾ ಆಂದೋಲನವು ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿಕೂಟಕ್ಕೆ ಮತಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಬಿಜೆಪಿ ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಅಸ್ಮಿತೆಯು ಜಾತಿ ಆಧಾರಿತ ಧ್ರುವೀಕರಣದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿದೆ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ನಾಯಕತ್ವ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ತತ್ವ
ಬಿಜೆಪಿಯ ಈ ಗೆಲುವು ಏಕನಾಥ್ ಶಿಂಧೆ ಅವರಂತಹ ಮಿತ್ರಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ತಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಹುದ್ದೆ ಪಡೆಯಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಚುನಾವಣೆ ಶಿವಸೇನೆ ಬಣಗಳಿಗೆ "ಅಂತ್ಯದ ಆರಂಭ" ಎಂದು ಡಾ.ಧೋಲಾಕಿಯಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ರಾಜಕೀಯ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಭಾವ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಧೋಲಾಕಿಯಾ ಭವಿಷ್ಯ ನುಡಿದಿದ್ದಾರೆ.
ಶರದ್ ಪವಾರ್ ಅವರ ವರ್ಚಸ್ಸಿಗೆ ತೀವ್ರ ಹೊಡೆತ ಬಿದ್ದಿದೆ. ಈ ಫಲಿತಾಂಶ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಪರಂಪರೆಗೆ "ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದ ಕ್ಷಣ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಆರ್ಎಸ್ಎಸ್ ಪಾತ್ರ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ವಿಷಯಗಳು
ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಮತಗಳು ಕ್ರೋಡೀಕರಣಗೊಳ್ಳಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ (ಆರ್ಎಸ್ಎಸ್ ) ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಡಾ. ಧೋಲಾಕಿಯಾ. ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳ ಜಾತಿ ವಿಭಜನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹಿಂದೂ ಅಸ್ಮಿತೆ ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ ಆರ್ಎಸ್ಎಸ್ ಸಂಘಟನೆಯ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅವರು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳ ನಿರೂಪಣೆಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಎದುರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅವರು. "ಬಿಜೆಪಿಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವಲ್ಲಿ ಆರ್ಎಸ್ಎಸ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿವೆ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಗೆಲುವು 202೯ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಬಿಜೆಪಿಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಂಸದೀಯ ರಾಜ್ಯವಾದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಹಿಡಿತವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದೆ. ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಆಕರ್ಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಿಜೆಪಿ ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಸಜ್ಜಾಗಿದೆ.
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರವು ಈ ಹೊಸ ರಾಜಕೀಯ ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜಕಾರಣದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗುತ್ತವೆ.
ಮೇಲಿನ ವಿಷಯವನ್ನು ಎಐ (ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ) ಮಾದರಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿಖರತೆ, ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಸಂಪಾದಕೀಯ ಸಮಗ್ರತೆಗಾಗಿ ಹ್ಯೂಮನ್-ಇನ್-ದಿ-ಲೂಪ್ (HITL) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಎಐ ಮೂಲಕ ಆರಂಭಿಕ ಕರಡು ರಚಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಪ್ರಕಟಣೆಗೆ ಮುನ್ನ ಅನುಭವಿ ಸಂಪಾದಕೀಯ ತಂಡವು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದೆ. ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮಕ್ಕಾಗಿ ʼದ ಫೆಡರಲ್ನಲ್ಲಿʼ ಎಐನ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಪರಿಣತರ ತಂಡದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.