ಅರಾವಳಿ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆ: ಕೇಂದ್ರದ ಆದೇಶಕ್ಕೆ ತಡೆ

ಅರಾವಳಿ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಕುರಿತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 13ರಂದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದ ಹೊಸ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 20ರಂದು ತಾನು ನೀಡಿದ್ದ ಆದೇಶವನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಸೋಮವಾರ ತಡೆಹಿಡಿದಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಪರಿಸರ ಸಚಿವಾಲಯ ನೀಡಿದ್ದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಈ ಹಿಂದೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಈಗ ಆ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿದೆ.

ಹಿಂದಿನ ಆದೇಶ ಅರಾವಳಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿತ್ತೇ?

ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಪ್ರಕಾರ, ಅರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇ. 90ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗವು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಿಂದ ಹೊರಗುಳಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿತ್ತು. ಇದು ಪರಿಸರವಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಆತಂಕ ಮೂಡಿಸಿತ್ತು. ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಅರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಗೆ ಮುಕ್ತ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವಂತಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದ್ದವು.

ಹೊಸ ಸಮಿತಿ ರಚನೆಗೆ ಸಿಜೆಐ ಸೂಚನೆ

ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ (CJI) ಸೂರ್ಯ ಕಾಂತ್ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಪೀಠವು ಅರಾವಳಿ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಕೂಲಂಕಷವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಹೊಸ ತಜ್ಞರ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ, ಈ ಕುರಿತು ದಾಖಲಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರೇರಿತ (Suo Motu) ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಅರಾವಳಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ನಾಲ್ಕು ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಗುಜರಾತ್, ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿ ಮಾಡಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಕೋರಿದೆ.

ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಏನಿತ್ತು?

ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾಗಿದ್ದ ಸಮಿತಿಯ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ

• ಸ್ಥಳೀಯ ಭೂಮಟ್ಟದಿಂದ 100 ಮೀಟರ್ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ 'ಅರಾವಳಿ ಗುಡ್ಡಗಳು' ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು.
• ಎರಡು ಗುಡ್ಡಗಳ ನಡುವಿನ ಅಂತರ 500 ಮೀಟರ್‌ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು 'ಅರಾವಳಿ ಶ್ರೇಣಿ' ಎಂದು ಕರೆಯಬೇಕು ಎಂಬ ನಿಯಮವಿತ್ತು.
• ಈ ಮಾನದಂಡಗಳು ಅರಾವಳಿಯ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿತ ವಲಯದಿಂದ ಹೊರಹಾಕುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ತಜ್ಞರ ವಾದವಾಗಿತ್ತು.

ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ

ಮೇ 2024 ರಲ್ಲಿ ಅಕ್ರಮ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಪ್ರಕರಣದ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವಾಗ, ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳು ಅರಾವಳಿ ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಗಮನಿಸಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಏಕರೂಪದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿತ್ತು. ಆದರೆ ನವೆಂಬರ್ 20 ರಂದು ನೀಡಿದ್ದ ಆದೇಶವು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮಾಫಿಯಾಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಲಿದೆ ಎಂಬ ಟೀಕೆ ವ್ಯಕ್ತವಾದ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ, ಈಗ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತನ್ನ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಬದಲಿಸಿದೆ.