ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಬಜೆಟ್ ಎಂದ ಮೋದಿ: ಕುರ್ಚಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಜೆಟ್ ಎಂದ ರಾಹುಲ್
ಬಿಹಾರ, ಎಪಿ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಒಡಿಶಾ ಮತ್ತು ಈಶಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪೂರ್ವೋದಯ ಯೋಜನೆ; ಉದ್ಯೋಗ, ಕೃಷಿ ವಲಯ, MSME ಗಳ ಮೇಲೆ ಗಮನ
ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಮಂಗಳವಾರ (ಜುಲೈ 3) ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ 2024-25 ನೇ ಸಾಲಿನ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರದಲ್ಲಿ ಮಿತ್ರ ಪಕ್ಷಗಳಿರುವುದರಿಂದ ಆ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಉತ್ತೇಜನ, ಹೊಸ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿದಾರರಿಗೆ ಪರಿಹಾರ, ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ, ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ -- ನೀಡುವ ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಮಾಡಿದರು.
ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಮಂಗಳವಾರ (ಜುಲೈ 3) ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ 2024-25 ನೇ ಸಾಲಿನ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು.
ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ನಿರ್ಮಾಣ, ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಇಂಧನ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಬಜೆಟ್ ಗಮನ ಹರಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಬಜೆಟ್‌ಗೂ ಮುನ್ನ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಸೋಮವಾರ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ 2023-24ರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು, ಇದನ್ನು ಮುಖ್ಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸಲಹೆಗಾರ ವಿ ಅನಂತ ನಾಗೇಶ್ವರನ್ ಮತ್ತು ಅವರ ತಂಡ ರಚಿಸಿದೆ.
ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಭಾರತದ ಜಿಡಿಪಿಯು 2024-25ರಲ್ಲಿ 6.5-7 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಬೆಳೆಯಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಜಿಡಿಪಿ ಗರಿಷ್ಠ 8.2 ಶೇಕಡಾಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಸಂಘರ್ಷಗಳ ಉಲ್ಬಣದಿಂದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು ಎಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದೆ.
ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರ ಮೂರನೇ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಜೆಟ್ ಆಗಲಿರುವ ಬಜೆಟ್ ಮೇಲೆ ಈಗ ಎಲ್ಲರ ಕಣ್ಣು ನೆಟ್ಟಿದೆ. ಎನ್‌ಡಿಎ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಮಾಣವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಆರು ವಾರಗಳ ನಂತರ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಹರಿಯಾಣ, ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮತ್ತು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಇದು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಆ ರಾಜ್ಯಗಳತ್ತ ಬಜೆಟ್ ದೃಷ್ಟಿ ಹಾಯಿಸಿದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡಬೇಕಿದೆ.
ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣದ ಲೈವ್‌ಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್‌ ಮಾಡಿ..
Live Updates
- 23 July 2024 10:38 AM IST
ಬಜೆಟ್ ಮಂಡನೆಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಆರಂಭಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಏರುತ್ತವೆ; ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್ 264 ಅಂಕ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ
ಮಂಗಳವಾರದ ಆರಂಭಿಕ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಏರಿದವು, ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್ 264 ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಏರಿತು, ನಂತರದ ದಿನದ ನಂತರ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡನೆಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಭಾವನೆಯು ವಿದೇಶಿ ನಿಧಿಯ ಒಳಹರಿವು ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ಗೆಳೆಯರ ರ್ಯಾಲಿಯ ನಡುವೆ ತೇಲುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.
ಆರಂಭಿಕ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ 30 ಷೇರುಗಳ ಬಿಎಸ್‌ಇ ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್ 264.33 ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳ ಏರಿಕೆ ಕಂಡು 80,766.41 ಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದೆ. ಎನ್‌ಎಸ್‌ಇ ನಿಫ್ಟಿ 73.3 ಪಾಯಿಂಟ್‌ ಏರಿಕೆ ಕಂಡು 24,582.55ಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದೆ.
ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್ ಪ್ಯಾಕ್‌ನಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಟ್ರಾಟೆಕ್ ಸಿಮೆಂಟ್, ಮಹೀಂದ್ರಾ ಮತ್ತು ಮಹೀಂದ್ರಾ, ಐಟಿಸಿ, ಲಾರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಟೂಬ್ರೊ ಮತ್ತು ಎನ್‌ಟಿಪಿಸಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭ ಗಳಿಸಿದವು.
ಎಚ್‌ಸಿಎಲ್ ಟೆಕ್, ಪವರ್ ಗ್ರಿಡ್, ಜೆಎಸ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಸ್ಟೀಲ್ ಮತ್ತು ಟಾಟಾ ಸ್ಟೀಲ್ ಹಿಂದುಳಿದಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನಂತರ, ಎರಡೂ ಮಾನದಂಡದ ಸೂಚ್ಯಂಕಗಳು ಭಾರೀ ಬಾಷ್ಪಶೀಲ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿದವು ಮತ್ತು ಫ್ಲಾಟ್ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದವು.
ವಿದೇಶಿ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು (ಎಫ್‌ಐಐ) ಸೋಮವಾರ 3,444.06 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಮೌಲ್ಯದ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವಿನಿಮಯ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ.
ಏಷ್ಯಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ, ಸಿಯೋಲ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸಿದರೆ, ಟೋಕಿಯೊ, ಶಾಂಘೈ ಮತ್ತು ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.
ಸೋಮವಾರ ಅಮೆರಿಕದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿವೆ.
ಜಾಗತಿಕ ತೈಲ ಮಾನದಂಡ ಬ್ರೆಂಟ್ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವು ಬ್ಯಾರೆಲ್‌ಗೆ 0.02 ರಷ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಗಿ USD 82.42 ಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪಾರವಾಯಿತು.
ಸತತ ಎರಡನೇ ದಿನವೂ ಕುಸಿದು, ಬಿಎಸ್‌ಇ ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕ್ 102.57 ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಶೇಕಡಾ 0.13 ರಷ್ಟು ಕುಸಿದು ಸೋಮವಾರ 80,502.08 ಕ್ಕೆ ಸ್ಥಿರವಾಯಿತು.
ಎನ್‌ಎಸ್‌ಇ ನಿಫ್ಟಿ 21.65 ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳು ಅಥವಾ 0.09 ಶೇಕಡಾ ಕುಸಿದು 24,509.25 ಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದೆ.
- 23 July 2024 10:37 AM IST
ಬಜೆಟ್‌ಗೆ ಸಿದ್ಧರಿದ್ದೀರಾ? ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ
* ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ: ಸರ್ಕಾರದ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಆದಾಯದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿರುವ ಬಜೆಟ್ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ 5.1 ಶೇಕಡಾ, ಕಳೆದ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 5.8 ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಪೂರ್ಣ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ತೇಲುವಿಕೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಮೊದಲಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮವಾದ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. FY26 ರಲ್ಲಿ GDP ಯ 4.5 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದೆ.
* ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚ: ಈ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಯೋಜಿತ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚವನ್ನು 11.1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಕಳೆದ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 9.5 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಪೆಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಿದೆ.
* ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯ: ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ 2024-25ಕ್ಕೆ 38.31 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ಒಟ್ಟು ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ, ಇದು ಕಳೆದ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 11.46 ಶೇಕಡಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ನೇರ ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ (ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ + ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ತೆರಿಗೆ) ಬರುವ ಅಂದಾಜು 21.99 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ (ಕಸ್ಟಮ್ಸ್ + ಅಬಕಾರಿ ಸುಂಕ + ಜಿಎಸ್‌ಟಿ) 16.22 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
* ಜಿಎಸ್‌ಟಿ: 2024-25ರಲ್ಲಿ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ (ಜಿಎಸ್‌ಟಿ) ಸಂಗ್ರಹವು 10.68 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಲಿದ್ದು, ಶೇ.11.6ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. 2024-25ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ಅಂತಿಮ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು.
* ಸಾಲ: ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಒಟ್ಟು ಸಾಲದ ಬಜೆಟ್ 14.13 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ತುಂಬಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಎರವಲು ಪಡೆಯುವ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆರ್‌ಬಿಐ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಲಾಭಾಂಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭಾಂಶದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ.
* ನಾಮಮಾತ್ರದ ಜಿಡಿಪಿ: ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ನಾಮಮಾತ್ರದ ಜಿಡಿಪಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ (ನೈಜ ಜಿಡಿಪಿ ಜೊತೆಗೆ ಹಣದುಬ್ಬರ) ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್‌ನ ಪ್ರಕಾರ ಶೇ 10.5 ರಿಂದ ರೂ 327.7 ಟ್ರಿಲಿಯನ್ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮುಂಗಾರು, ಆದಾಯ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿನ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಅಂದಾಜಿನಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮುಖ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯಾಗಬಹುದು ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆರ್‌ಬಿಐ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನೈಜ ಜಿಡಿಪಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಶೇ.7.2 ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
* ಲಾಭಾಂಶ: ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಬಿಐ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ 1.02 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಆರ್‌ಬಿಐ ಈಗಾಗಲೇ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ 2.11 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಿರುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗುವುದು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಉದ್ಯಮಗಳಿಂದ (CPSE) 43,000 ಕೋಟಿ ರೂ.
- 23 July 2024 10:36 AM IST
ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರ್ಮನ್ ಅವರು ಸತತ 7 ನೇ ಬಜೆಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಾರೆ
ವಿತ್ತ ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಮಂಗಳವಾರ 2024-25ನೇ ಸಾಲಿಗೆ ಏಳನೇ ಬಾರಿಗೆ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೊರಾರ್ಜಿ ದೇಸಾಯಿ ಅವರ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಹಿಂದಿಕ್ಕುವ ಮೂಲಕ ಇತಿಹಾಸ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಿದ್ದಾರೆ.
ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು 65 ನೇ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಡಲಿರುವ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು 2019 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಎರಡನೇ ಅವಧಿಗೆ ಗೆದ್ದಾಗ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಪೂರ್ಣ ಸಮಯದ ಮಹಿಳಾ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ಅಂದಿನಿಂದ, ಅವರು ಈ ವರ್ಷದ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಂತರ ಸೇರಿದಂತೆ ಆರು ನೇರ ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಜೆಟ್‌ಗಳು: ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೊರಾರ್ಜಿ ದೇಸಾಯಿ ಅವರು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದ ದಾಖಲೆ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಪ್ರಧಾನಿ ಲಾಲ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ ಅವರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 10 ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಅವರು ಫೆಬ್ರವರಿ 28, 1959 ರಂದು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು 1962 ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಂತರ ಒಂದನ್ನು ಮಂಡಿಸುವ ಮೊದಲು ಮುಂದಿನ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅವರು 1967 ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು, ನಂತರ 1967, 1968 ಮತ್ತು 1969 ರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪೂರ್ಣ ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು, ಒಟ್ಟು 10 ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು.
ಎರಡನೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಜೆಟ್‌ಗಳು: ಮಾಜಿ ವಿತ್ತ ಸಚಿವ ಪಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅವರು ಒಂಬತ್ತು ಬಾರಿ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. 1996ರ ಮಾರ್ಚ್ 19ರಂದು ಪ್ರಧಾನಿ ಎಚ್.ಡಿ.ದೇವೇಗೌಡ ನೇತೃತ್ವದ ಐಕ್ಯರಂಗ ಸರ್ಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದ್ದರು. ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ಅದೇ ಸರ್ಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಮತ್ತೊಂದು ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು 2014 ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನೇತೃತ್ವದ ಯುಪಿಎ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಬಿಸಿ ಸೀಟ್‌ಗೆ ಮರಳಿದರು.
ಅವರು 2004 ಮತ್ತು 2008 ರ ನಡುವೆ ಐದು ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಸಚಿವರಾಗಿ ನಂತರ, ಅವರು ಮತ್ತೆ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು ಮತ್ತು 2013 ಮತ್ತು 2014 ರಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದರು.
ಮೂರನೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಜೆಟ್‌ಗಳು: ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿ ಅವರು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಅವರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನೇತೃತ್ವದ ಯುಪಿಎ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ 1982, 1983 ಮತ್ತು 1984 ರಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಫೆಬ್ರವರಿ 2009 ಮತ್ತು ಮಾರ್ಚ್ 2012 ರ ನಡುವೆ ಐದು ನೇರ ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು.
ಮನಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್: ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಮನಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಪಿ ವಿ ನರಸಿಂಹ ರಾವ್ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದಾಗ 1991 ಮತ್ತು 1995 ರ ನಡುವೆ ಐದು ನೇರ ಬಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು.
ಸುದೀರ್ಘ ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣ: ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಫೆಬ್ರವರಿ 1, 2020 ರಂದು ಎರಡು ಗಂಟೆ 40 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ತಮ್ಮ ಮಂಡನೆ ಮಾಡಿದಾಗ ಸುದೀರ್ಘ ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣದ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವಳು ತನ್ನ ಭಾಷಣವನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿದಳು, ಇನ್ನೂ ಎರಡು ಪುಟಗಳು ಉಳಿದಿವೆ.
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣ: 1977 ರಲ್ಲಿ ಹಿರೂಭಾಯಿ ಮುಲ್ಜಿಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್ ಅವರ ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ ಭಾಷಣವು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಕೇವಲ 800 ಪದಗಳ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ.
ಸಮಯ: ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಫೆಬ್ರವರಿ ಕೊನೆಯ ದಿನದಂದು ಸಂಜೆ 5 ಗಂಟೆಗೆ ಮಂಡಿಸಲಾಯಿತು. ಸಮಯವು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಯುಗದ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿತು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಭಾರತವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಬೇಸಿಗೆ ಸಮಯಕ್ಕಿಂತ 4 ಗಂಟೆ 30 ನಿಮಿಷಗಳು ಮುಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಜೆ 5 ಗಂಟೆಗೆ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸುವುದರಿಂದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಗಲಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಅದು ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿತು.
1999 ರಲ್ಲಿ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಅಂದಿನ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಯಶವಂತ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 11 ಗಂಟೆಗೆ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದಾಗ ಸಮಯವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು ಅಂದಿನಿಂದ 11 ಗಂಟೆಗೆ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ದಿನಾಂಕ: ಮಾರ್ಚ್ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಸಂಸತ್ತಿನ ಅನುಮೋದನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್ 1 ರಂದು ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ಆರಂಭದಿಂದ ಬಜೆಟ್ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲು 2017 ರಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡನೆ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 1 ಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು.
ಫೆಬ್ರವರಿ 29 ರಂದು ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸುವುದರಿಂದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಅನುಮೋದನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ 2-3 ತಿಂಗಳುಗಳ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದ ನಂತರ ಮೇ/ಜೂನ್ ಮೊದಲು ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.
- 23 July 2024 10:20 AM IST
ಬಿಜೆಪಿಯೇತರ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿರುವ ದಕ್ಷಿಣ ರಾಜ್ಯಗಳು, ಅದರಲ್ಲೂ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಬಜೆಟ್ ಯಾವ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲಿದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನೋಡಬೇಕಿದೆ. ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯದ ಸಮಾನ ಹಂಚಿಕೆ, ಬರ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತಿತರ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂದಿಸಿದಂತೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಯಾವ ಹೆಜ್ಜೆ ಇರಿಸಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆಕರ್ನಾಟಕ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದೆ.
ಕರ್ನಾಟಕದಿಂದಲೇ ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿರುವ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಏನು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ ರೈಲ್ವೇ, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತಿತರ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್ ಪಾಲು ನೀಡಲಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನವುದು ಕುತೂಹಲಕರ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.
