Save Lalbagh| ಲಾಲ್‌ಬಾಗ್‌ ಬಂಡೆಗೆ ಸುರಂಗ ರಸ್ತೆ ಯೋಜನೆಯಿಂದ‌‌‌ ಹಾನಿ? ಭೂಗರ್ಭ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಡಾ. ಎಚ್‌.ಎಸ್‌.ಎಂ. ಪ್ರಕಾಶ್‌ ಹೇಳುವುದೇನು?

ಲಾಲ್‌ಬಾಗ್‌ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗ ಯೋಜನೆಯು ಪರ-ವಿರೋಧದ ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಸುರಂಗ ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಪಣ ತೊಟ್ಟು, ಜಾಗತಿಕ ಟೆಂಡರ್‌ ಕರೆದಿದೆ. ಆದರೆ, ಸುರಂಗ ರಸ್ತೆ ಯೋಜನೆಗೆ ಪರಿಸರವಾದಿಗಳು ಹಾಗೂ ಬಿಜೆಪಿ ನಾಯಕರು ತೀವ್ರ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಯೋಜನೆಯ ಬಾಧಕಗಳ ಕುರಿತು ಜನಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಸುರಂಗ ರಸ್ತೆ ಯೋಜನೆ ಕುರಿತು ಭೂಗರ್ಭ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಯೋಜನೆ ಕುರಿತು ತಮ್ಮದೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮಧ್ಯೆ, ಭಾರತೀಯ ಭೂ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆ ತಜ್ಞರ ತಂಡ ಲಾಲ್‌ಬಾಗ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಸಾಧಕ-ಬಾಧಕ ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದೆ.

ಭಾರತೀಯ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆ ನಿವೃತ್ತ ಪ್ರಧಾನ ಉಪ ನಿರ್ದೇಶಕ ಹಾಗೂ ಭೂಗರ್ಭ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಎಚ್‌.ಎಸ್‌.ಎಂ. ಪ್ರಕಾಶ್‌ ಅವರು ʼದ ಫೆಡರಲ್‌ ಕರ್ನಾಟಕʼಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಸಂದರ್ಶನದ ಪೂರ್ಣ ಪಾಠ ಇಲ್ಲಿದೆ.

* ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ಬಳಿ ಸುರಂಗ ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯಸಾಧುವೇ, ವಿರೋಧಿಸಲು ಕಾರಣವೇನು?

ಸುರಂಗದ ಮಾರ್ಗದ ಒಟ್ಟು ಉದ್ದ 17 ಕಿ.ಮೀ. ನಾನು ಇಡೀ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗದ ವಿಸ್ತೃತ ಯೋಜನಾ ವರದಿ ನೋಡಿಲ್ಲ, ಆದರೆ, ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ಭಾಗದ ಡಿಪಿಆರ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು ಈ ಹಿಂದೆ

ಸೇವೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ಬಂಡೆಯ ಉಸ್ತುವಾರಿ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆ. ಅದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದ್ದು, 3000 ಮಿಲಿಯನ್ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಬಂಡೆ. ಇದು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹೊರಮುಖವಾಗಿ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಲಾಲ್‌ಬಾಗ್ ಬಂಡೆಯ ಮಾಹಿತಿ ಇದೆ.

ಇದು ಸ್ಥಳೀಯವಾದ ಶಿಲೆಯಲ್ಲ. ಇದು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಶಿಲೆ. ಗಟ್ಟಿಯಾದ, ಸಾಂಧ್ರವಾದ ಮತ್ತು ಬೃಹತ್ ಶಿಲೆಯಾಗಿದೆ.

ಇದು ಬಾಥೋಲಿಕ್ ಹಾಗೂ ಪ್ಲುಟೋನಿಕ್ ಅನುಪಾತ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು 100-200 ಮೀಟರ್ ಗೆ‌ಮುಗಿದು ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ. 2 ರಿಂದ 3 ಕಿ.ಮೀ ಆಳದವರೆಗೂ ಇರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಂಡೆಯನ್ನು ಕೊರೆಯುವುದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಲ್ಲು ಸ್ಫೋಟದಿಂದ ಮೇಲಿನ ರಚನೆಗಳಿಗೆ ಹಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಇಲ್ಲಿ ಬಂಡೆಯನ್ನು ಕೊರೆಯುವುದರಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಂಪನ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಬಲವಾದ ಕಂಪನ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಬಂಡೆ ಮೇಲಿನ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಗೋಪುರಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲ.

ಟನಲ್ ಬೋರಿಂಗ್ ಯಂತ್ರವು ಸುರಂಗದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋದ ನಂತರ ನಿರ್ಗಮನ, ಆಗಮನ ರ‍್ಯಾಂಪ್ ಹಾಗೂ ಶಾಫ್ಟ್ ಬಳಿ ಸ್ವಲ್ಪ ರಚನಾತ್ಮಕ ಅಡಚಣೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕು. ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿರುವಂತೆ ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಬಂಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಸುರಂಗ ಕೊರೆಯಲಾಗಿದೆ.

ಲೇಹ್ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ಸುರಂಗ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಣ್ಣ ಬಿರುಕುಗಳು ಕಂಡುಬಂದರೆ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಗ್ರೌಟಿಂಗ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಆಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ಉಕ್ಕಿನ ಉಂಗುರ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಟಿಬಿಎಂ ಯಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಂಡೆ ಕೊರೆಯುವ ನಂತರ, ಯಾವುದೇ ಛಾವಣಿ ಅಥವಾ ಗೋಡೆಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದು ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಬಂಡೆಯಾಗಿದೆ. ಹೆಬ್ಬಾಳದಿಂದ ಮೇಖ್ರಿ ಸರ್ಕಲ್ಸ್‌ಗೆ ಬಂದರೆ, ಅಥವಾ ಮೇಖ್ರಿ ಸರ್ಕಲ್ಸ್‌ನಿಂದ ಹೈ ಗ್ರೌಂಡ್ಸ್‌ಗೆ ಬಂದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದೆ. ನೀವು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕು. ಸುರಂಗದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ ಜಿಯೋಲಾಜಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡಬೇಕು. ಪ್ರತಿ 10-20 ಮೀಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ನೀವು ಬಂಡೆಯ ಪ್ರಕಾರ ನೋಡಬೇಕು. ಬದಲಾವಣೆ ಎಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ನೀವು ಎಲ್ಲಾ ದುರ್ಬಲ ವಲಯಗಳನ್ನು ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಬೇಕು.

ಸುರಂಗ ಕೊರೆಯುವಿಕೆ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಭೂಗತ ಪ್ರದೇಶ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ನಂತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಬದಲು, ನೀವು ಸ್ಟ್ರಿಪ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡಿ ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಯೋಜಿಸಬೇಕು. ಇದು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನೀವು ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಭೂಗತ ನಕ್ಷೆ ಮಾಡಬೇಕು. ನಕ್ಷೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿರಬೇಕು. ಡಿಪಿಆರ್ ಮಾಡಿರುವ ಏಜೆನ್ಸಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಭೂತಾಂತ್ರಿಕ ಕೆಲಸವನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕು.

*ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ಬಂಡೆ ಕೊರೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದಿಲ್ಲ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೇನು?

ನಾನು ಕೂಡ ಭಾರತೀಯ ಭೂ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲೇ ಪ್ರಧಾನ ಉಪ ನಿರ್ದೇಶಕನಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿ ನಿವೃತ್ತಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಈ ಕೆಲಸ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಬೇಕಿತ್ತು. ಈಗ ಸಂಸದ ತೇಜಸ್ವಿ ಸೂರ್ಯ ಅವರು ವಿಷಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಜಿಎಸ್ಐ, ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞರು ಹಾಗೂ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ತಂಡ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಲಿದೆ. ಏನೇ ಆದರೂ ಬಂಡೆಗೆ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲ. ಸುರಂಗವು 60 ಮೀಟರ್ ಕೆಳಗೆ ಹಾದುಹೋಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತದೆ.

ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಮೂರು ಕಡೆ ಸ್ಮಾರಕಗಳಿವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ 36 ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸ್ಮಾರಕಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ತುಂಬಾ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿವೆ. ಆದರೆ, ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ಬಂಡೆ ಬೃಹದಾಕಾರವಾಗಿ ಇರುವುದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಟನಲ್ ರಸ್ತೆ ಮಾಡಬಹುದು.

* ಬಂಡೆ ಕೊರೆಯುವುದರಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದೆಯೇ?

ಬಂಡೆ ಕೊರೆಯುವುದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲ. ಸುರಂಗವು 60 ಮೀ. ಆಳದಲ್ಲಿ ಇರಲಿದೆ. ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ 200 ಅಡಿ ಬಂಡೆ ಇರಲಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಬಿರುಕು ಕಾಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ನೀರಿನ ಸೋರಿಕೆಯೂ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅತ್ಯಂತ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಇರಲಿದೆ.

*ಭಾರತೀಯ ಭೂ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆ ಅನುಮತಿ ಸಿಗದೇ ಹೋದರೆ ಸುರಂಗ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ?

ಅಪಾಯ ಇರುವ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಸುರಂಗ ರಸ್ತೆ ಕೊರೆಯಲು ಅನುಮತಿ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಇಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ಅಪಾಯ ಕಂಡು ಬರುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಅನುಮತಿ ನಿಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.

* ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ಬಂಡೆ ಭೂಕಂಪ ನಿರೋಧಕವಾಗಿದೆ, ಸುರಂಗ ಕೊರೆಯುವುದರಿಂದ ಆತಂಕ ಇದೆಯೇ?

ಬೆಂಗಳೂರು ಸಿಸ್ಮೋಕ್ 2 ವಲಯದಲ್ಲಿ ಬರುವುದರಿಂದ ಭೂಕಂಪದ ಅಪಾಯ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ. 1916 ರಲ್ಲಿ 6.1 ಪ್ರಮಾಣದ ಭೂಕಂಪವಾಗಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಈ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ 4 ಹಾಗೂ 4.5 ತೀವ್ರತೆಯ ಭೂಕಂಪಗಳಾಗಿವೆ. ಪೆನಿನ್ಸುಲರ್ ನೀಸ್ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಆಗಿರುವುದರಿಂದ 6.5 ತೀವ್ರತೆಯ ಭೂಕಂಪವಾದರೂ ಬಂಡೆ ತಡೆದುಕೊಳ್ಳಲಿದೆ.

ಇನ್ನು ಹೆಬ್ಬಾಳದಿಂದ ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ವರೆಗೆ ಕೆಲವು ಕಡೆ ದುರ್ಬಲ ವಲಯಗಳಿವೆ. ಅಂತಹ ಕಡೆ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಜಿಯಾಲಿಕಲ್ ತಜ್ಞರ ತಂಡ ನಿಗಾ ವಹಿಸಬೇಕು.

* ಬಂಡೆಯಡಿ ಸುರಂಗ ಕೊರೆಯುವುದು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬೇರೆ ದಾರಿಗಳಿಲ್ಲವೇ?

ಲಾಲ್ ಬಂಡೆ 3000 ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳ ಹಳೆಯ ಬಂಡೆಯಾದ್ದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲ. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಬ್ಯೂಗಲ್ ರಾಕ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಕಡೆ ಪೆನಿನ್ಸುಲರ್ ಬಂಡೆಯ ಮಾದರಿ ಇವೆ. ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಗಟ್ಟಿ ಬಂಡೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಸುರಕ್ಷಿತ ಸುರಂಗ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲಿದೆ. ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಅಪಾಯಗಳಿಲ್ಲ. ಈಗಾಗಲೇ ಲಾಲ್ ಬಂಡೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಾನಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಇಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಕ್ವಾರಿಗಳಿದ್ದವು. ಬಂಡೆ ಸ್ಫೋಟಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೂ ಬಂಡೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಅಪಾಯ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ.

* ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ಬಂಡೆ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಹರಡಿದೆ, ಮಾರ್ಗ ಹೇಗಿದೆ?

ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ಇಡೀ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ವಿವಿಧೆಡೆ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಶಿಲೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಕೆ.ಜಿ. ರಸ್ತೆಯಲ್ಲೂ ಇದೆ, ಬಸವನಗುಡಿಯಲ್ಲೂ ಇದೆ.

ಇಡೀ ಬೆಂಗಳೂರು ಬಂಡೆಯ ಮೇಲೆ‌ ನಿಂತಿದೆ. ಈ ಬಂಡೆಯ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾನೋರ್ಹೀಕ್ ಗ್ರಾನೈಟ್, ಬೂದು ಗ್ರಾನೈಟ್, ಗುಲಾಬಿ ಗ್ರಾನೈಟ್, ಡೋಲರೈಟ್ ತರಹದ ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು ಇವೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಪಿಜಿಸಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಶಿಲಾ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಅನುಪಾತ ಹೊಂದಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲ.

* ಸುರಂಗ‌ ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ಮೇಲೆ ಮಳೆ ಬಂದಾಗ ಅದು ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಿದೆ, ನಿಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೇನು?

ಹೆಬ್ಬಾಳದಿಂದ ಲಾಲ್ ಬಾಗ್ ವರೆಗಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಬೆಡ್ ಗಳಿವೆ. ಇಂತಹ ಕಡೆ ಸುರಂಗ ಹಾದು ಹೋಗಬೇಕಾದರೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿ ಒಳಭಾಗದ ನೀರಿನ ಸೆಲೆಗಳು ಹಾಗೂ ಮಳೆಯಿಂದ ನೀರು ಸುರಂಗದೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಾರದು. ಅದು ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಬಾರದು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಬೇಕು.

ಸುರಂಗ ನಿರ್ಮಾಣ ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸುವ ಮೊದಲು, ಅಗ್ನಿಶಾಮಕ ನಿರ್ಗಮನಗಳು ಇರಬೇಕು. ನೀರು ಪಂಪ್ ಮಾಡುವ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಇರಬೇಕು. ಅಂತರ್ಜಲ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಯೋಜಿಸಬೇಕು. ತುರ್ತು ನಿರ್ಗಮನಗಳು ಇರಬೇಕು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿದ್ಯುತ್ ವ್ಯತ್ಯಯವಾದರೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಆಗಲೇಬೇಕು. ಜೋಶಿಮಠದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹ ಉಂಟಾಗಿತ್ತು. ಅಂತಹ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಊಹಿಸಿ ಯೋಜಿಸಬೇಕು. ಭೂ ತಳದಲ್ಲಿ 4-5 ಸರೋವರಗಳಿವೆ. ಇಂತಹ ಕಡೆ ಪ್ರವಾಹ ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಎಷ್ಟು?, ಸುರಂಗ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಿರುಕು ಉಂಟಾಗಲಿದೆಯೇ, ದುರ್ಬಲ ವಲಯವಿದೆಯೇ , ಪ್ರವಾಹ ಬಂದರೆ ತಡೆಯಲು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ಭೂಗತ ಗೋಡೆ ಇರಬೇಕೇ? ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಯೋಜಿಸಬೇಕು.

* ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು, ಅನುಮಾನಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು?

ರೋಡಿಕ್ ಕಂಪನಿ ಡಿಪಿಆರ್ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದೆ. ಕಂಪೆನಿಯ ತಜ್ಞರು, ಸರ್ಕಾರದವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಅಹವಾಲು ಆಲಿಸಬೇಕು. ಅನುಮಾನಗಳನ್ನು ದೂರ ಮಾಡಬೇಕು. ಏಕೆಂದರೆ ಸುರಂಗ ರಸ್ತೆಯು ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಹಿತವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕಂಪನಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ನಾಯಕರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅನುಮಾನಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸಬೇಕು. ನಾವು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿಚಾರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ.

ಸ್ಮೈಲ್ ಎಂಬ ಕಂಪನಿಯು ಡಿಪಿಆರ್, ಭೂತಾಂತ್ರಿಕ ತನಿಖೆಗಳು, ಮಣ್ಣಿನ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಕೊರೆಯುವಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದೆ. ಆದರೆ ಇದು ಇನ್ನೂ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದೆ. ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ.

* ಈ ಯೋಜನೆ ಆರಂಭಿಸುವ ಮುನ್ನ ಭೂಗರ್ಭ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡೆಯಬೇಕಿತ್ತು ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತೀರಾ?

ಖಂಡಿತ. ಅಷ್ಟು ದೂರದ ಸುರಂಗ ನಿರ್ಮಿಸುವಾಗ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಸಮಾಲೋಚನೆಗಳು ಅಗತ್ಯ. ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಬಾರದು. ಸುರಂಗ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಮೇಲ್ಮೈ ನಕ್ಷೆ ಮಾಡಬೇಕು, ಏಕೆಂದರೆ ಸುರಂಗ ಸಾಗುವ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಟ್ಟಡಗಳಿವೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬೇಕು. ನಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಮಾಹಿತಿ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ 1991 ಕ್ಕಿಂತ ಹಿಂದಿನ ರಚನೆಗಳು ಸುರಂಗದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿವೆ. 1971 ಕ್ಕಿಂತ ಹಿಂದಿನ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ನಕ್ಷೆ ಇದೆ. ಆ ನಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಪಡೆದು ಚರ್ಚಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಭೂಮಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿಯೂ ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಿವೆ. ಆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುವ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಜಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.

ಸುರಂಗ ಯೋಜನೆಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆದಿಲ್ಲ.ಇದು ಆರಂಭವಷ್ಟೇ. ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಧ್ಯಯನದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಕೊರೆಯುವಾಗ ಮಾತ್ರ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ, ನನ್ನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 160 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಸುರಂಗ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ಅದಕ್ಕಿಂತ ತುಂಬಾ ಕಠಿಣವೇನಲ್ಲ. ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ವೃತ್ತಾಕಾರವಾಗಿ ಕೊರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸುರಂಗ ಕೊರೆಯುವಾಗ ಅಂತರ್ಜಲ ಇರಬಹುದು, ಅದು ಸುರಂಗ ರಸ್ತೆಗೆ ಹರಿಯದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕೆಲವು ಕಡೆ ಆಳವಿಲ್ಲದ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟ ಇರಬಹುದು. ಆದರೆ, ನಾವು ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು. ನಾನು ಸ್ಪಾಟ್ ಜಿಯಾಲಜಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ.

* ಭಾರತೀಯ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಅನುಮತಿ ಪಡೆಯದೇ ಬಂಡೆ ಕೊರೆಯಲು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ?

ರಸ್ತೆ ಸುರಂಗವು ಭೂಮಿಯ ಕೆಳ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಮುಂದಕ್ಕೆ ಸಾಗಿದಾಗ ಮೇಲಕ್ಕೆ ತೇಲುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲವೂ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ತಾಂತ್ರಿಕ ಅನುಮತಿ ಕೊಡದಿರಲು ಯಾವುದೇ ಕಾರಣ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಲಾಲ್‌ಬಾಗ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮ್ಯಾಕ್ರೋ ಸರ್ಕಲ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಇದೆ. ನಾವು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬೇಕು.

ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟವಾದರೆ ಯೋಜನೆಗೆ ವಿಶೇಷ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂದಿನ ಸುರಂಗ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ತುಂಬಾ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ. ವಿಶೇಷ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ನಿರ್ಮಾಣಗಳಿವೆ.

* ವಿವರವಾದ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ನಕ್ಷೆ ಎಲ್ಲಿದೆ?

ಬೆಂಗಳೂರು ಹಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಹಲವು ಸಂಕೀರ್ಣಗಳು ಮತ್ತು ರಸ್ತೆಗಳಿವೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಭೂಕಂಪ ವಲಯ ನಕ್ಷೆ ಇಲ್ಲ. ಮ್ಯಾಕ್ರೋ ಭೂಕಂಪ ವಲಯ ನಕ್ಷೆ ಇಲ್ಲ. ನಗರ ಭೂವಿಜ್ಞಾನ ಎಂಬುದೊಂದಿದೆ. ಪಟ್ಟಣ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ನಗರ ಭೂವಿಜ್ಞಾನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಯೋಜಿಸಬೇಕು. ಬೆಂಗಳೂರು ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ. ಸ್ಥಳವಿದ್ದರೆ, ನಾವು ಅದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತೇವೆ.

ದೋಷ ವಲಯ, ರೇಖೀಯ ವಲಯ, ಶಿಯರ್ ವಲಯ ಅಥವಾ ಘನ ರಸ್ತೆ ಇದ್ದರೆ ನಾವು ಅದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತೇವೆ. ನಾವು ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದೇವೆ.