ನಗರೀಕರಣದಿಂದ ಕರ್ನಾಟಕದ ನೀಲಕಂಠನಿಗೆ ಆಪತ್ತು, 12 ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಶೇ.30 ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಣ್ಮರೆ

ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಸಂಕೇತ, ಐದು ರಾಜ್ಯಗಳ 'ರಾಜ್ಯಪಕ್ಷಿ' ಎಂಬ ಗರಿಯನ್ನು ಮುಡಿಗೇರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ, ರೈತರ ಮಿತ್ರ ನೀಲಕಂಠ (Indian Roller) ಇಂದು ತನ್ನದೇ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದೆ. ಕೇವಲ ಸೌಂದರ್ಯದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಪರಿಸರ ಸಮತೋಲನದ ಪ್ರಮುಖ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿರುವ ಈ ಪಕ್ಷಿ, ಇದೀಗ ಮನುಷ್ಯನ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ, ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಅಂಧಾಭಿಮಾನದ ಕರಾಳ ಜಾಲಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿ ನಲುಗುತ್ತಿದೆ.

ತಿರುಪತಿಯ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (IISER) ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನವು, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ ನೀಲಕಂಠಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಶೇ.30ರಷ್ಟು ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗಿ ಕುಸಿದಿದೆ ಎಂಬ ಆಘಾತಕಾರಿ ಸತ್ಯವನ್ನು ಬಯಲು ಮಾಡಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ನಗರೀಕರಣ ಅಥವಾ ಆವಾಸಸ್ಥಾನದ ನಾಶದ ಕಥೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ತೆರೆಮರೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಮಹಾ ಪಿತೂರಿಯ ಕರುಣಾಜನಕ ಚಿತ್ರಣ.

ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಅಳಿವಿನಂಚಿನ ಸತ್ಯವನ್ನು ಬಯಲು ಮಾಡಲು, ಸಂಶೋಧಕರು ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಅವಧಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಮೀಕ್ಷೆಗೆ ಆಯ್ದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಕಾರಣ, ಚಳಿಗಾಲದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಿಂದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಬರುವ ಈ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ದಸರಾ ಸಮಯವು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಾಲವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಬೇರೆಯದೇ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದೆ

ತಿರುಪತಿಯ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ತಂಡ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ ಕಳೆದ 12 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಶೇ.30ರಷ್ಟು ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಅವನತಿಗೆ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ್ದು, ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳು (Indian Roller) ಕಣ್ಮರೆಯಾದರೆ ಅದರಿಂದಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಹೇಳಿದೆ.

ದಸರಾ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಏಕೆ ?

ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮಧ್ಯ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಚಳಿಗಾಲ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಚಳಿ ಇರುವ ಕಾರಣ ಪಕ್ಷಿಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದತ್ತ ವಲಸೆ ಬರುತ್ತವೆ. ಈ ಸಮಯವೇ ಸಂತಾನೋತ್ಪತಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿರುವುದರಿಂದಲೂ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ದಸರಾಕ್ಕೂ ಮೊದಲು, ದಸರಾ ಹಾಗೂ ದಸರಾದ ನಂತರ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ಸಮಯವಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ನಾಲ್ಕು ರಾಜ್ಯಗಳ ಪೈಕಿ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಮುನ್ನಾ 25, ದಸರಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 80 ಹಾಗೂ ದಸರಾ ನಂತರ 30 ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಮುನ್ನಾ 190, ದಸರಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 230 ಹಾಗೂ ದಸರಾ ನಂತರ 110 ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಮುನ್ನಾ 20, ದಸರಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 30 ಹಾಗೂ ದಸರಾ ನಂತರ 40 ಪಕ್ಷಿಗಳು, ತೆಲಂಗಾಣದಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಮುನ್ನಾ 10, ದಸರಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 30 ಹಾಗೂ ದಸರಾ ನಂತರ 20 ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.

ಆರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಇಳಿಕೆ

ಕಳೆದ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಎಣಿಕೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಇಳಿಕೆಯಾಗಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. 2019, 2020, 2021, 2022, 2023 ಹಾಗೂ 2024 ರ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಂತೆ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕ್ರಮವಾಗಿ 10, 20, 30, 40, 20 ಹಾಗೂ 70 ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ 60, 140, 340, 220, 140 ಹಾಗೂ 240 ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ 5, 5, 10, 15, 5 ಹಾಗೂ 20 ಪಕ್ಷಿಗಳು, ತೆಲಂಗಾಣದಲ್ಲಿ15, 20, 10, 25, 15 ಹಾಗೂ 20 ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದವು.

2019ರಿಂದ 2024ರವರೆಗಿನ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. 2024ರ ಚಳಿಗಾಲದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬರುವ ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ, ತಿರುಪತಿ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಜೊತೆಗೂಡಿ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿದ್ದು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿವೆ.

ರಾಜ್ಯ ಪಕ್ಷಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವ

ತನ್ನ ಆಕರ್ಷಕ ನೀಲಿ ಮತ್ತು ಕಡು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ಪಕ್ಷಿ ಪ್ರಿಯರನ್ನು ಮತ್ತು ಪರಿಸರಾಸಕ್ತರನ್ನು ಸದಾ ಮಂತ್ರಮುಗ್ಧಗೊಳಿಸುವ 'ನೀಲಕಂಠ' (Indian Roller), ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಒಂದು ಸುಂದರ ಪಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಕಂಠದ ಭಾಗವು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಇದಕ್ಕೆ 'ನೀಲಕಂಠ' ಎಂಬ ಅನ್ವರ್ಥನಾಮ ಬಂದಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ತನ್ನ ಸೌಂದರ್ಯದಿಂದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿಯೂ ಮಹತ್ವ ಪಡೆದಿದೆ. ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಯು ಕೇವಲ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ತೆಲಂಗಾಣ, ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯಗಳ 'ರಾಜ್ಯ ಪಕ್ಷಿ' ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೂ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಈ ರಾಜ್ಯಗಳ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.

ದೈಹಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು

ಪಾರಿವಾಳಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುವ ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಯು ಸುಮಾರು 26 ರಿಂದ 28 ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ. ಇದರ ನೆತ್ತಿ ಮತ್ತು ರೆಕ್ಕೆಗಳು ತಿಳಿ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಕತ್ತು, ಎದೆ ಮತ್ತು ಬೆನ್ನಿನ ಭಾಗವು ಕಂದು ಬಣ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಬಲವಾದ ಕೊಕ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಹಾರುವಾಗ ರೆಕ್ಕೆಯ ಮೇಲೆ ಹೊಳೆಯುವ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣವು ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ, ಇದು ನೋಡುಗರಿಗೆ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ದೃಶ್ಯಕಾವ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.

ಆವಾಸಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ

ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಯು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕುರುಚಲು ಕಾಡುಗಳು, ಕೃಷಿಭೂಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯುತ್ ತಂತಿಗಳು, ಬಂಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಂಬಗಳ ಮೇಲೆ ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಕುಳಿತು, ತನ್ನ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುವುದು ಇದರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭ್ಯಾಸ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಇದು ಬೃಹತ್ ಮರಗಳ ಪೊಟರೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮರಕುಟಿಕಗಳು ತೊರೆದುಹೋದ ಗೂಡುಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪಕ್ಷಿಯು ಅಪಾರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೀಟಗಳನ್ನು, ಮಿಡತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಸರೀಸೃಪಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವುದರಿಂದ, ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಕೀಟಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ನೀಲಕಂಠವನ್ನು 'ರೈತನ ಮಿತ್ರ' ಎಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ

ಮರಗಳ ಪೊಟರೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೃದುವಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಗೂಡು ಕಟ್ಟುವ ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 4 ರಿಂದ 5 ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡುತ್ತವೆ. ಸುಮಾರು 17 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಕಾವು ಕೊಟ್ಟ ನಂತರ ಮೊಟ್ಟೆಯೊಡೆದು ಮರಿಗಳು ಹೊರಬರುತ್ತವೆ. ಮಾರ್ಚ್‌ನಿಂದ ಜುಲೈ ತಿಂಗಳು ಇವುಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತ ಸಮಯವಾಗಿದ್ದು, ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಗಂಡು ಹಕ್ಕಿಗಳು ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಸುಂದರವಾಗಿ ಗಿರಕಿ ಹೊಡೆಯುತ್ತಾ ಹಾರಾಡುತ್ತವೆ.

ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ

ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಗಳ ಬಳಿ, ಟೆಲಿಫೋನ್ ತಂತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಶ್ಯ. ಆದರೆ, ಇವು ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇವುಗಳ ಬೇಟೆಯ ಶೈಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ. ಕುಳಿತಲ್ಲಿಂದಲೇ ಹಾರಿ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಕೊಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಿಕೊಂಡು,ತಮ್ಮ ಜಾಗಕ್ಕೆ ಬಂದು, ಕೀಟಗಳನ್ನು ಮರದ ಕೊಂಬೆಗೆ ಬಡಿದು ಸಾಯಿಸಿ ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ನಿಧಾನವಾಗಿ ರೆಕ್ಕೆ ಬಡಿಯುತ್ತಾ ಹಾರುವ ಈ ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಅಪಾರ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೀಟಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವುದರಿಂದ ರೈತರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಉಪಕಾರಿಯಾಗಿವೆ. ಸಾಗುವಳಿ ಭೂಮಿಗಳಲ್ಲಿ ಎತ್ತರದ ತಂತಿಗಳ ಮೇಲೋ, ಮರಗಳ ತುದಿಯಲ್ಲೋ ಕುಳಿತು ದೊಡ್ಡ ಹುಳುಗಳು, ಕಪ್ಪೆ ಹಾಗೂ ಸಣ್ಣ ಹಾವುಗಳನ್ನು ಕಂಡೊಡನೆ ಎರಗಿ ಹಿಡಿದು ಭಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ.[ವಾಸಸ್ಥಾನ

ಈ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಭಾರತ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಮಧ್ಯ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಹಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಸಂಬಂಧಿ ಪ್ರಭೇದವಾದ 'ಯುರೋಪಿಯನ್ ರೋಲರ್' ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಯುರೋಪ್ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಚಳಿಗಾಲ ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ, ಅಂದರೆ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಕಡೆಗೆ ವಲಸೆ ಬರುತ್ತವೆ.

ಶಕುನದ ನಂಬಿಕೆ

ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ, ಜಾರ್ಖಂಡ್, ಬಿಹಾರ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ 'ಕೋಲ್' ಎಂಬ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರು ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಯನ್ನು ನೋಡುವುದು ಶುಭ ಶಕುನವೆಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.

ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿ ನೀಲಕಂಠ

ಪಕ್ಷಿ ವೀಕ್ಷಕ ಜೆ.ಎನ್. ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರು 'ದ ಫೆಡರಲ್ ಕರ್ನಾಟಕ'ದೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದು, "ಇತ್ತೀಚಿನ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕ್ಷೀಣಿಸಿದೆ," ಎಂದು ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಂತತಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿಗೆ ತಲುಪಲು ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಅವರು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ ವ್ಯಾಪಕ ನಗರೀಕರಣ, ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳ ಕಣ್ಮರೆ ಮತ್ತು ಬೃಹತ್ ಮರಗಳ ಮಾರಣಹೋಮವು ನೀಲಕಂಠಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಹೊಡೆತ ನೀಡಿವೆ. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಚರಣೆ: ದಸರಾ, ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆಯಂತಹ ಹಬ್ಬ-ಹರಿದಿನಗಳು ಹಾಗೂ ಶುಭ ಸಮಾರಂಭಗಳ ಉದ್ಘಾಟನೆಯಲ್ಲಿ ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಹಾರಿಸುವ ಪದ್ಧತಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಿ ಹಿಡಿಯುವುದರಿಂದ, ಗೂಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಅವುಗಳ ಮರಿಗಳು ತಾಯಿಯ ಆರೈಕೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾವನ್ನಪ್ಪುತ್ತಿವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಗೂಡುಗಳಲ್ಲಿರುವ ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಸಮೇತ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ತರುವುದರಿಂದ, ಅವುಗಳಿಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾವು ಸಿಗದೆ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೇ ಕುಂಠಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಕೃಷಿಭೂಮಿಗಳಲ್ಲಿ ರೈತರು ಬಳಸುವ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕೀಟನಾಶಕಗಳು, ಕೀಟಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಪಾಲಿಗೆ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿವೆ.

"ಈ ಪಕ್ಷಿಯ ರೆಕ್ಕೆಯ ಪುಕ್ಕವನ್ನು ಹಸುವಿನ ಮೇವಿನೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಸಿ ತಿನ್ನಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಾಲು ನೀಡುತ್ತದೆ" ಎಂಬ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಾಗಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಹಕ್ಕಿಯ ಗರಿಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಟೋಪಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ಸಂಕೇತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಇದು ಕೂಡ ನೀಲಕಂಠಗಳ ಸಂತತಿ ನಾಶಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಸಾದ್ ವಿವರಿಸಿದರು.

ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಕಾಳಜಿಗಳು

ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಒಕ್ಕೂಟ (IUCN) ತನ್ನ 'ಕೆಂಪು ಪಟ್ಟಿ'ಯಲ್ಲಿ "ಅಳಿವಿನ ಅಪಾಯದ ಸಮೀಪವಿರುವ ಪ್ರಭೇದ" ಎಂದು ಮರುವರ್ಗೀಕರಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಇದು ಈ ಪ್ರಭೇದದ ದುರ್ಬಲ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, 1887 ಮತ್ತು 1912ರ ಕಾಡು ಪಕ್ಷಿಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲೇ "ಇಂಡಿಯನ್ ರೋಲರ್" (ನೀಲಕಂಠ) ಪಕ್ಷಿಯ ಬೇಟೆಯನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿ, ಅದಕ್ಕೆ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದಿಂದ ಈ ಪಕ್ಷಿಯ ಸುತ್ತ ಬೆಳೆದಿರುವ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳಿಂದಾಗಿ, ಈ ಪ್ರಭೇದವು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಗಂಭೀರ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಗೂಡುಗಳಿಂದಲೇ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ತರುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳ ಮೊಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಕಾವು ಸಿಗದೆ ಸಂತಾನೋತ್ಪತಿ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿವೆ. ರೈತರು ಬೆಳೆಗೆಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೀಟ ನಾಶಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿರುವುದೂ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಮಾರಕವಾಗಿದೆ. ಪಕ್ಷಿಯ ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಪುಕ್ಕವನ್ನು ಮೇವಿನ ಜೊತೆ ಹಸುವಿಗೆ ತಿನ್ನಿಸಿದರೆ ಹಾಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಮೂಡನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣ ಹಾಗೂ ಆಂಧ್ರದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕಿಯ ಪುಕ್ಕಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಟೋಪಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿರುವುದು ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು.

ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳು ತಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರೆ, ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಅಸಮತೋಲನಗೊಂಡು, ಕೀಟಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಮಿತಿಮೀರಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಅಪಾಯವಿದೆ. ಇದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಹಾರ ಸರಪಳಿಯ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿ, ಕೀಟಗಳ ಹಾವಳಿಯಿಂದಾಗಿ ರೈತರು ಬೆಳೆದ ಬೆಳೆಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣ ನಾಶವಾಗಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ, ರೈತಸ್ನೇಹಿ ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.​ ಮಾನವನು ಕೇವಲ ತನ್ನ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ನಿರಪರಾಧಿ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಿ, ಅವುಗಳ ಸಂತತಿಯನ್ನೇ ನಾಶಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಘೋರ ಕ್ರೌರ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.