ಜಾತಿ ಗಣತಿ: ಮನೆ‌ ಮನೆಗೆ ಯಾಕೆ ಸ್ಟಿಕ್ಕರ್ ಅಂಟಿಸಬೇಕು? ಅದರಲ್ಲೇನಿದೆ? ಎಲ್ಲ ವಿವರ ಇಲ್ಲಿದೆ...

ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಆಯೋಗವು ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಜೆಗಳ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳನ್ನು ಅರಿಯುವ ಬೃಹತ್ ಸಮೀಕ್ಷಾ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದೆ. ಈ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮೊದಲ ಹಂತವಾದ 'ಮನೆ ಪಟ್ಟಿ' (House Listing) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಆಯೋಗದ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಶುಕ್ರವಾರ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಅವರ ಅಧಿಕೃತ ನಿವಾಸ 'ಕಾವೇರಿ'ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸ್ಟಿಕ್ಕರ್ ಅನ್ನು ಅಂಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದರು.

ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಉದ್ದೇಶವೇನು?

ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಮುದಾಯದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾದ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಈ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ, ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾತಿ ಹಾಗೂ ಇತರ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ರೂಪಿಸಲು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. 1972ರಲ್ಲಿ ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಅವರು ಎಲ್.ಜಿ. ಹಾವನೂರು ಆಯೋಗವನ್ನು ರಚಿಸಿದ ನಂತರ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಹಲವಾರು ಆಯೋಗಗಳು ರಚನೆಯಾಗಿವೆ.

ಸಮೀಕ್ಷೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆ ಹೇಗೆ?

ಈ ಬೃಹತ್ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ: ಮನೆ ಪಟ್ಟಿ (House Listing) ಮತ್ತು ಗಣತಿ ಕಾರ್ಯ (Enumeration).

ಹಂತ 1: ಮನೆ ಪಟ್ಟಿ (House Listing Exercise)

ಇದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತಾ ಹಂತವಾಗಿದ್ದು, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ:

1. ಮನೆಗಳ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ: ಆಯೋಗದ ಸಿಬ್ಬಂದಿ (ಗಣತಿದಾರರು) ಪ್ರತಿ ಮನೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ, ಅವರು ಪ್ರತಿ ಮನೆಗೆ ಇರುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಪರ್ಕದ ಆರ್.ಆರ್. ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು (RR Number) ಆಧಾರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಯಾವುದೇ ಮನೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಿಂದ ಬಿಟ್ಟುಹೋಗದಂತೆ ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

2. ವಿಶಿಷ್ಟ ಗುರುತಿನ ಸಂಖ್ಯೆ (Household ID) ಜನರೇಟ್ ಮಾಡುವುದು: ಪ್ರತಿ ಮನೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಸಿಬ್ಬಂದಿಯು ಆ ಮನೆಗೆ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ 'ಮನೆ ಐಡಿ' (Household ID) ಯನ್ನು ಜನರೇಟ್ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಐಡಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸ್ಟಿಕ್ಕರ್ ಅನ್ನು ಆ ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಅಂಟಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳ ನಿವಾಸಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಸಿದ್ದು ಇದೇ ಸ್ಟಿಕ್ಕರ್.

3. ಎನ್ಯೂಮರೇಷನ್ ಬ್ಲಾಕ್ (EB) ರಚನೆ: ಹೀಗೆ ಜನರೇಟ್ ಮಾಡಿದ ಎಲ್ಲಾ ಮನೆ ಐಡಿಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ, ಆಯೋಗವು ಪ್ರತಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ 'ಗಣತಿ ಬ್ಲಾಕ್‌'ಗಳಾಗಿ (Enumeration Blocks - EB) ವಿಂಗಡಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಒಂದು ಎನ್ಯೂಮರೇಷನ್ ಬ್ಲಾಕ್‌ನಲ್ಲಿ 100 ರಿಂದ 120 ಮನೆಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಈ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದರಿಂದ, ಗಣತಿ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ನಡೆಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಂತ 2: ಗಣತಿ ಕಾರ್ಯ (Enumeration)

ಮನೆ ಪಟ್ಟಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡು ಎನ್ಯೂಮರೇಷನ್ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು ಸಿದ್ಧವಾದ ನಂತರ, ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಎರಡನೇ ಮತ್ತು ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಹಂತ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.

1. ಗಣತಿದಾರರ ನೇಮಕ: ಪ್ರತಿ ಎನ್ಯೂಮರೇಷನ್ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗೆ ಒಬ್ಬರು ಗಣತಿದಾರರನ್ನು (Enumerator) ನೇಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

2. ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹ: ನೇಮಕಗೊಂಡ ಗಣತಿದಾರರು, ಇದೇ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 22 ರಿಂದ ತಮಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಬ್ಲಾಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿ ಮನೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಆಯೋಗವು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ, ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸದಸ್ಯನ ವಿವರಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಹಂತ 3: ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುವ ಮಾಹಿತಿ

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿ: ಹೆಸರು, ವಯಸ್ಸು, ಲಿಂಗ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅರ್ಹತೆ, ಉದ್ಯೋಗ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಹಿತಿ: ಜಾತಿ, ಉಪಜಾತಿ, ಧರ್ಮ, ಮಾತೃಭಾಷೆ.

ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ: ಆದಾಯದ ಮೂಲ, ಕುಟುಂಬದ ಒಟ್ಟು ಆದಾಯ, ಆಸ್ತಿಪಾಸ್ತಿ ವಿವರಗಳು (ಸ್ವಂತ ಮನೆ, ಜಮೀನು, ವಾಹನ ಇತ್ಯಾದಿ).

ಸರ್ಕಾರಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು: ಕುಟುಂಬವು ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಸರ್ಕಾರಿ ಯೋಜನೆಗಳ ವಿವರ.

ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, ಆಯೋಗವು ಅದನ್ನು ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಿ, ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ವರದಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಿದೆ. ಈ ವರದಿಯು ರಾಜ್ಯದ ಭವಿಷ್ಯದ ನೀತಿ ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.