29 ಹಳೆ ಕಾರ್ಮಿಕ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ವಿದಾಯ: ನಾಲ್ಕು ಹೊಸ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಹಿತೆಗಳು ಜಾರಿ

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರದ ಭಾರತದ ಕಾರ್ಮಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಗೊಳಗಾದ ಸುಧಾರಣೆಯೊಂದು ಶುಕ್ರವಾರ (ನವೆಂಬರ್ 21) ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ನಾಲ್ಕು ಹೊಸ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಹಿತೆಗಳನ್ನು ಅಧಿಸೂಚನೆ ಮೂಲಕ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿರುವುದರೊಂದಿಗೆ, ದಶಕಗಳಿಂದ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ 29 ವಿಭಿನ್ನ ಮತ್ತು ವಿಘಟಿತವಾದ ಕಾರ್ಮಿಕ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ವಿದಾಯ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಾಲ್ಕು ಸಂಹಿತೆಗಳೆಂದರೆ – ವೇತನ ಸಂಹಿತೆ (2019), ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸಂಹಿತೆ (2020), ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ಸಂಹಿತೆ (2020) ಮತ್ತು ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಸಂಹಿತೆ (2020).

2020ರಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತು ಈ ಸಂಹಿತೆಗಳನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ್ದರೂ, ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರತಿರೋಧ ಮತ್ತು ಟ್ರೇಡ್ ಯೂನಿಯನ್‌ಗಳ ವಿರೋಧದಿಂದಾಗಿ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅನುಷ್ಠಾನ ಮುಂದೂಡಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಇದೀಗ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಹಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷಿ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ದೇಶದ 50 ಕೋಟಿಗೂ ಅಧಿಕ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಚಿವಾಲಯ ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಸುಧಾರಣೆಯ ಉದ್ದೇಶ

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅವಧಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರದ ಆರಂಭಿಕ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾದ ಹಳತಾದ ಕಾರ್ಮಿಕ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಏಕೀಕರಿಸಿ, ಆಧುನೀಕರಿಸಿ, ಸರಳೀಕರಿಸುವುದು ಈ ಸುಧಾರಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೆ ವಿವಿಧ ಕಾನೂನುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಹು ನೋಂದಣಿಗಳು, ಪರವಾನಗಿಗಳು ಮತ್ತು ವರದಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಇದೀಗ ಒಂದೇ ನೋಂದಣಿ, ಒಂದೇ ಪರವಾನಗಿ ಮತ್ತು ಒಂದೇ ರಿಟರ್ನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಉದ್ಯಮಗಳ ಅನುಸರಣೆ ಹೊರೆಯನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಲಿದೆ.

ಕಾರ್ಮಿಕ ಸ್ನೇಹಿ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳು

ಹೊಸ ಸಂಹಿತೆಗಳು ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಹಲವಾರು ಮಹತ್ವದ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಿವೆ. ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ನೇಮಕ ಪತ್ರ (Appointment Letter) ನೀಡುವ ನಿಯಮ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದೆ, ಇದು ಉದ್ಯೋಗದ ಔಪಚಾರಿಕತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ವಲಯಗಳ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನ ಮತ್ತು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ವೇತನ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಹಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಗಿಗ್ ವರ್ಕರ್ಸ್ (ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಕೆಲಸಗಾರರು), ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಕಾರ್ಮಿಕರು, ಗುತ್ತಿಗೆ ಮತ್ತು ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಕಾನೂನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಅವರಿಗೆ ಪಿಎಫ್, ಇಎಸ್‌ಐಸಿ ಮತ್ತು ವಿಮಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಡೆಲಿವರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಂತಹ ಅಗ್ರಿಗೇಟರ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟಿನ ಶೇಕಡಾ 1-2ರಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಗಿಗ್ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆಗಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಾಧ್ಯಮದ ಪತ್ರಕರ್ತರು, ಡಬ್ಬಿಂಗ್ ಕಲಾವಿದರು, ಸ್ಟಂಟ್ ಕಲಾವಿದರು ಸೇರಿದಂತೆ ಆಡಿಯೋ-ವಿಷುವಲ್ ವಲಯದ ಕೆಲಸಗಾರರಿಗೂ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಉದ್ಯೋಗ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿಗದಿತ ಅವಧಿಯ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು (Fixed-Term Employees) ಇನ್ಮುಂದೆ ಕಾಯಂ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ರಜೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಕೇವಲ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಸೇವೆಯ ನಂತರವೇ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿಗೆ ಅರ್ಹರಾಗುತ್ತಾರೆ.

ಮಹಿಳಾ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಕ್ರಮಗಳು

ಮಹಿಳಾ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ರಾತ್ರಿ ಪಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಅವರ ಸಮ್ಮತಿ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಲಿಂಗ-ತಟಸ್ಥ ವೇತನ (Gender-neutral wages) ಮತ್ತು ತಾರತಮ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಬಲವಾದ ರಕ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಡ್ಡಾಯ ದೂರು ಸಮಿತಿಗಳ (Complaint Committees) ರಚನೆಯ ಮೂಲಕ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತಾ ನಿಬಂಧನೆಗಳು

40 ವರ್ಷ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಉಚಿತ ವಾರ್ಷಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತಪಾಸಣೆ (Free Annual Health Check-up) ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಕಾರ್ಮಿಕನಿದ್ದರೂ ಇಎಸ್‌ಐಸಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ಓವರ್‌ಟೈಮ್ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ದ್ವಿಗುಣ ವೇತನ ಮತ್ತು ಅಪಾಯಕಾರಿ ವಲಯದ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಶೇಕಡಾ 100ರಷ್ಟು ಆರೋಗ್ಯ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು

ಹೊಸ ಸಂಹಿತೆಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗದಾತರಿಗೆ ಕೆಲವು ಸಡಿಲಿಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಟ್ರೇಡ್ ಯೂನಿಯನ್‌ಗಳ ತೀವ್ರ ವಿರೋಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿನ ಕೆಲಸದ ಅವಧಿಯನ್ನು ದಿನಕ್ಕೆ 9 ಗಂಟೆಯಿಂದ 12 ಗಂಟೆಗೆ ಮತ್ತು ಅಂಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ 9 ಗಂಟೆಯಿಂದ 10 ಗಂಟೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉದ್ಯೋಗ ಕಡಿತ, ಲೇಆಫ್ ಅಥವಾ ಕಂಪನಿ ಮುಚ್ಚುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮತಿ ಪಡೆಯಬೇಕಾದ ಮಿತಿಯನ್ನು 100 ಕಾರ್ಮಿಕರಿಂದ 300 ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಏರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಕೆಲಸದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಯೂನಿಯನ್‌ಗಳ ಆರೋಪವಾಗಿದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಸ್ತರಣೆ

ಆಧಾರ್ ಜೋಡಣೆಯಾಗಿರುವ ಯುನಿವರ್ಸಲ್ ಅಕೌಂಟ್ ನಂಬರ್ (UAN) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ, ಕಾರ್ಮಿಕರು ತಾವು ಎಲ್ಲಿಯೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರೂ ಅಥವಾ ವಲಸೆ ಹೋದರೂ ತಮ್ಮ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪಡೆಯಬಹುದು. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ವ್ಯಾಪ್ತಿ 2015ರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಶೇಕಡಾ 19ರಷ್ಟಿದ್ದು, 2025ರ ವೇಳೆಗೆ ಶೇಕಡಾ 64ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಚಿವರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ

ಈ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆ, ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಬಲವಾದ ಬುನಾದಿ ನೀಡಲಿವೆ ಎಂದು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ನಾರಿ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಯುವ ಶಕ್ತಿಗೆ ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರದ ಅತ್ಯಂತ ಸಮಗ್ರ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸುಧಾರಣೆ ಇದಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ಸಶಕ್ತಗೊಳಿಸುವುದಲ್ಲದೆ 'ಸುಲಲಿತ ವ್ಯಾಪಾರ ವಾತಾವರಣ'ಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಲಿದೆ ಎಂದು ಮೋದಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಚಿವ ಮನ್ಸುಖ್ ಮಾಂಡವಿಯಾ ಅವರು, ಈ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ಕಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲಿವೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. 2047ರ ವೇಳೆಗೆ ವಿಕಸಿತ ಭಾರತದ ಗುರಿಯತ್ತ ಸಾಗಲು ಈ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಹೊಸ ವೇಗ ನೀಡಲಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಅನುಷ್ಠಾನ ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನಾ ಅವಧಿ

ಕಾರ್ಮಿಕ ವಿಷಯವು ಸಮವರ್ತಿ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ, ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳೆರಡೂ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಬೇಕಿದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬಹುತೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕರಡು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿವೆ. ಪರಿವರ್ತನಾ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಳೆಯ ಕಾನೂನುಗಳು ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳು ಮುಂದುವರಿಯಲಿವೆ. ಹೊಸ ಸಂಹಿತೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿವರವಾದ ನಿಯಮಗಳು, ಮಾನದಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸಿ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಅಧಿಸೂಚನೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯ ತಿಳಿಸಿದೆ.