ಭಾರತ-ಅಮೆರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದದಡಿ 'ಜೀರೋ-ಫಾರ್-ಜೀರೋ' ಸುಂಕ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದದ (Bilateral Trade Agreement - BTA) ಮಾತುಕತೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿವೆ. 2030ರ ವೇಳೆಗೆ ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು 500 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿ ಇರಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಆದರೆ, ಈ ಒಪ್ಪಂದದಡಿ 'ಜೀರೋ-ಫಾರ್-ಜೀರೋ' ಸುಂಕ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರಿ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. ಈ ಯೋಜನೆ ಪ್ರಕಾರ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಆಯ್ದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮೇಲಿನ ಆಮದು ಸುಂಕವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಿಂದಾಗಿ ಇದು ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಲ್ಲ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

''ಜೀರೋ-ಫಾರ್-ಜೀರೋ' ಸುಂಕ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು ಅಮೆರಿಕದಿಂದ ಆಮದಾಗುವ ಕೆಲವು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮೇಲಿನ ಸುಂಕವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದರೆ, ಅಮೆರಿಕವೂ ಭಾರತೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸುಂಕ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಕೆಲವು ಆರ್ಥಿಕ ತಜ್ಞರು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರತಿಕಾರಕ ಸುಂಕ (reciprocal tariff) ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, ಈ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟ (EU) ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದಂತಹ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸದೃಢ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾದರೂ, ಭಾರತದಂತಹ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಇದು ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಕೃಷಿ, ಆಟೋಮೊಬೈಲ್, ಮತ್ತು ಔಷಧೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಂತಹ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸುಂಕವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದು ದೇಶೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ರೈತರ ಜೀವನೋಪಾಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಗ್ಲೋಬಲ್ ಟ್ರೇಡ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್ (GTRI) ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮೇಲಿನ ಸುಂಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವುದು ಲಕ್ಷಾಂತರ ರೈತರ ಆದಾಯವನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಗೆ ಧಕ್ಕೆಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದು.

ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದದ ಗುರಿಗಳು

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕವು 2024ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 191 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ನಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಾರ ನಡೆಸಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೊದಲ ಹಂತವನ್ನು 2025ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್-ಅಕ್ಟೋಬರ್ ವೇಳೆಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಯೋಜಿಸಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸರಕು, ಸೇವೆಗಳು, ಮತ್ತು ತೆರಿಗೇತರ ಅಡ್ಡಿಗಳು (non-tariff barriers) ಕುರಿತಂತೆ ಒಡಂಬಡಿಕೆಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಅಮೆರಿಕವು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸರಕುಗಳು, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ವಾಹನಗಳು, ವೈನ್‌ಗಳು, ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾದ ಸೇಬು, ಬೀಜಗಳು, ಮತ್ತು ಡೈರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಸುಂಕ ರಿಯಾಯಿತಿಯನ್ನು ಕೋರಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಭಾರತವು ತನ್ನ ಜವಳಿ, ಆಭರಣ, ಚರ್ಮ, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್, ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು, ಮತ್ತು ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಸುಂಕ ಕಡಿತ ಕೋರಬಹುದು.

ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರತಿಕಾರ ಸುಂಕಗಳು

ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪ್, ಭಾರತ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕಾರ ಸುಂಕವನ್ನು ವಿಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತದ ಆಮದುಗಳಿಗೆ ಶೇಕಡಾ 26ರಷ್ಟು ಸುಂಕವನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಔಷಧೀಯ, ಅರೆವಾಹಕಗಳು, ಮತ್ತು ಚಿನ್ನದಂತಹ ಕೆಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸುಂಕವು ಏಪ್ರಿಲ್ 5, 2025ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದು, ಏಪ್ರಿಲ್ 9ರಿಂದ ಉಳಿದ ಶೇಕಡಾ 16ರಷ್ಟು ಸುಂಕವನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುವುದು. ಈ ಕ್ರಮವು ಭಾರತದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್, ಆಭರಣ, ಮತ್ತು ಆಟೋ ಭಾಗಗಳಂತಹ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಸುಮಾರು 5.76 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ನಷ್ಟು ರಫ್ತು ನಷ್ಟವನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು GTRI ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ.

ಭಾರತದ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆ

ಈ ಸುಂಕಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕಾರವಾಗಿ ಭಾರತವು ತಕ್ಷಣದ ಸುಂಕವನ್ನು ವಿಧಿಸದಿರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಬದಲಿಗೆ, ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದದ ಮಾತುಕತೆಯನ್ನು ತ್ವರಿತಗೊಳಿಸಲು ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತವು ತನ್ನ ದೇಶೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಆಟೋಮೊಬೈಲ್ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಸುಂಕ ರಿಯಾಯಿತಿಯನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದೆ. GTRI ಸಲಹೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವತಂತ್ರ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕಿಂತ (FTA) 'ಜೀರೋ-ಫಾರ್-ಜೀರೋ' ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯನ್ನು 90% ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಬಹುದು.

ಭಾರತ-ಅಮೆರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದವು ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, 'ಜೀರೋ-ಫಾರ್-ಜೀರೋ' ಸುಂಕ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯು ಆರ್ಥಿಕ ಅಸಮಾನತೆಯಿಂದಾಗಿ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಲ್ಲ ಎಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಭಾರತವು ತನ್ನ ದೇಶೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಂಡು, ಸಮತೋಲನದ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಮಾತುಕತೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಫಲಿತಾಂಶವು ಭಾರತದ ರಫ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರಬಹುದು.