ಬಜೆಟ್‌ಗೆ ಸಿದ್ಧರಿದ್ದೀರಾ? ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ... ... ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಬಜೆಟ್ ಎಂದ ಮೋದಿ: ಕುರ್ಚಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಜೆಟ್ ಎಂದ ರಾಹುಲ್
ಬಜೆಟ್‌ಗೆ ಸಿದ್ಧರಿದ್ದೀರಾ? ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ
* ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ: ಸರ್ಕಾರದ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಆದಾಯದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿರುವ ಬಜೆಟ್ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ 5.1 ಶೇಕಡಾ, ಕಳೆದ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 5.8 ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಪೂರ್ಣ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ತೇಲುವಿಕೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಮೊದಲಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮವಾದ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. FY26 ರಲ್ಲಿ GDP ಯ 4.5 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದೆ.
* ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚ: ಈ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಯೋಜಿತ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚವನ್ನು 11.1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಕಳೆದ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 9.5 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಪೆಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಿದೆ.
* ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯ: ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ 2024-25ಕ್ಕೆ 38.31 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ಒಟ್ಟು ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ, ಇದು ಕಳೆದ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 11.46 ಶೇಕಡಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ನೇರ ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ (ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ + ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ತೆರಿಗೆ) ಬರುವ ಅಂದಾಜು 21.99 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ (ಕಸ್ಟಮ್ಸ್ + ಅಬಕಾರಿ ಸುಂಕ + ಜಿಎಸ್‌ಟಿ) 16.22 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
* ಜಿಎಸ್‌ಟಿ: 2024-25ರಲ್ಲಿ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ (ಜಿಎಸ್‌ಟಿ) ಸಂಗ್ರಹವು 10.68 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಲಿದ್ದು, ಶೇ.11.6ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. 2024-25ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ಅಂತಿಮ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು.
* ಸಾಲ: ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಒಟ್ಟು ಸಾಲದ ಬಜೆಟ್ 14.13 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ತುಂಬಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಎರವಲು ಪಡೆಯುವ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆರ್‌ಬಿಐ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಲಾಭಾಂಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭಾಂಶದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ.
* ನಾಮಮಾತ್ರದ ಜಿಡಿಪಿ: ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ನಾಮಮಾತ್ರದ ಜಿಡಿಪಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ (ನೈಜ ಜಿಡಿಪಿ ಜೊತೆಗೆ ಹಣದುಬ್ಬರ) ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್‌ನ ಪ್ರಕಾರ ಶೇ 10.5 ರಿಂದ ರೂ 327.7 ಟ್ರಿಲಿಯನ್ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮುಂಗಾರು, ಆದಾಯ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿನ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಅಂದಾಜಿನಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮುಖ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯಾಗಬಹುದು ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆರ್‌ಬಿಐ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನೈಜ ಜಿಡಿಪಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಶೇ.7.2 ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
* ಲಾಭಾಂಶ: ಮಧ್ಯಂತರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಬಿಐ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ 1.02 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಆರ್‌ಬಿಐ ಈಗಾಗಲೇ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ 2.11 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಿರುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗುವುದು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಉದ್ಯಮಗಳಿಂದ (CPSE) 43,000 ಕೋಟಿ ರೂ.